علی نجفی| شاید بعد از مقام اول هر سازمان و وزارتخانهای بیشترین هجمه و توقع پاسخگویی چه از طرف منتقدین و چه رسانهها روی سخنگوی آن وزارتخانه باشد. حال اگر آن مسئول معاون حقوقی، امور مجلس و امور استانها هم باشد وظیفهاش دوچندان میشود و توقعات از وی بیشتر خواهد شد. حسین نوشآبادی سخنگو و معاون حقوقی، امور مجلس و امور استانها در وزارت ارشاد است که به گفته خودش تلاش کرده با توجه به سابقه سی ساله خدمت در بخشهای مختلف نظام تمام تجارب و آموختههایش را برای پیشبرد اهداف فرهنگی به کار گیرد و دور از هر افراط و تفریطی معتدل باشد. شاید همین رفتار و منش باعث موفقیت وی در مسئولیتش شده است. نوشآبادی که دو دوره نیز به عنوان نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی حضور داشته خود را وابسته و وامدار هیچ جناح و حزب خاصی نمیداند و معتقد است ترکیب مجلس دهم فضای تعامل و همفکری دولت و مجلس را دوچندان خواهد کرد. با حسین نوش آبادی به عنوان سخنگوی وزارت ارشاد گفتگوی بیپردهای داشتیم که وی نیز با گشادهرویی، صریح و شفاف تمام سوالات ما را پاسخ دادند.
وزارت ارشاد در حوزه نشر چه اقداماتی را انجام داده است؟
همانطور که استحضار دارید یکی از دغدغههای اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب است. به طور کلی حوزه فرهنگ در هر کشوری، کتاب و مطالعه است و یکی از شاخصههای علمی و فرهنگی کتاب محسوب میشود. تولید و عرضه کتاب یکی از از اصلیترین فعالیتهای وزرات ارشاد است. ما در بحث کتاب با سه موضوع مواجه هستیم که اول موضوع سیاستها و ضوابط چاپ و نشر، یک بحث در مورد سیاستهای حمایتی چاپ و نشر است و دیگر بحث تولید کتاب و صدور مجوزهای آن است. سیاستها و ضوابطی که ما در این حوزه دنبال میکنیم بر اساس قوانین ثبت شده در شورای انقلاب فرهنگی است. به همین منظور دو هیأت مرکزی برای نظارت در حوزه کودکان و بزرگسالان داریم که مسئولیت نظارت بر اجرای ضوابط نشر را عهدهدار هستند و کمیته تخصصی نیز وظیفه نظارت بر قوانین نشر را بر عهده دارد. در این ارتباط ما کارگروههای کارشناسی در ۱۰ استان به صورت فعال داریم که قرار است در تمام استانها این کارگروهها راه اندازی شود و در سال جاری به ۱۵ استان خواهد رسید. ۱۰ کارگروه نظارتی در ستاد وزارت فرهنگ و اشاد اسلامی مستقر هستند که کمیته تجدید نظر هم در همین ارتباط تشکیل شده که در صورت اعتراض ناشرین در آنجا رسیدگی خواهد شد.
در بخش حمایتی از ناشرین چه اقداماتی را انجام دادهاید؟
در حوزه سیاست حمایتی فعالیتی که در طی سه سال اخیر دولت یازدهم انجام داده، میتوانم به خرید حداقل هزاران عنوان کتاب از ناشرین و اهدای آن به مراکز عملی و فرهنگی اشاره کنم. همچنین دادن اعتبارات مالی برای تالیف و چاپ کتابهای ارزشمند و پرداخت یارانه به ناشرین و خریداران در نمایشگاههای استانی است؛ (باید اشاره کنم که همه ساله در اکثر استانها شاهد برگزاری نمایشگاه کتاب هستیم) سیاست وزارت ارشاد در اجرای نمایشگاه در استانها و سهولت افراد برای دسترسی به کتاب است. همچنین بنهای الکترونیکی خرید کتاب را در اختیار دانشجویان، طلبهها و مهدهای کودک و بهزیستیها قرار دادهایم.
ما برگزاری نمایشگاههای تخصصی در حوزه دانشگاهیان، کودک، دفاع مقدس و غیره را داریم. و در کنار اینها موضوعات معافیت مالیاتی تمامی ناشران، توزیعکنندگان، فروشندگان بر اساس تفاهمنامهای که در امور وازارت دارایی بسته شده است. از دیگر فعالیتها برای حمایت از ترویج کتابخوانی برگزاری جشنوارههای بینالمللی، مسابقات در سطح ملی مانند مسابقه کتابخوانی جلال آل احمد و پروین اعتصامی است. تجلیل از ناشران برتر و خادمان نشر را در این سالها داشتهایم. به طور کلی کاری که ما در طول عمر دولت یازدهم انجام دادیم صدور مجوز ۱۹۵هزار عنوان کتاب بوده که این تعداد نسبت به مدت مشابه در دورههای قبل ۲۰درصد رشد داشته و ۱۵۰۰پروانه نشر صادر شده و حتی ما فراوانی موضوعات کتاب را هم داریم که بیشترین فراوانی به ترتیب در حوزه داستانی، شعر، دینی و اعتقادی، کتابهای علوم انسانی و علوم اجتماعی بوده است.
حال که به میانه نمایشگاه کتاب امسال رسیدهایم. در خصوص مشارکت و حضور در نمایشگاه کتاب توضیح بفرمایید؟
در بخش نمایشگاه ما امسال شاهد حضور ۱۷۰۰ ناشر هستیم که با توجه به اینکه برخی از این غرفهها به صورت تجمیع صورت گرفته (چند ناشر به اتفاق هم یک غرفه را به اشتراک گرفتهاند) که با احتساب این رقم به ۲۱۰۰ ناشر میرسد که این تعداد در ۷۰۰ غرفه عرضه کتاب دارند. به صورت جزئی هم باید اشاره کنم بیش از ۹۰۰ غرفه ناشران عمومی حضور دارند، که در این بخش ۵۰۳ غرفه داریم. ۳۶۰ غرفه در بخش ناشران دانشگاهی و ۲۷۰ غرفه در بخش کودکان و نوجوانان و ۱۴۰ غرفه در بخش ناشران آموزشی داریم.
نسبت به سال گذشته چقدر افزایش داشتهاید؟
افزایش کمی و کیفی داشتیم. به لحاظ تنوع موضوعات هم افزایش چشمگیری داشتهایم. حضور و استقبال هم نسبت به گذشته بسیار عالیست، به هر روی نمایشگاه کتاب یک رخداد جذاب برای مردم است و تبعات فرهنگی قابل توجهی دارد، ما سعی کردیم امور نشر و کتاب را به تشکلات صنفی واگذار کنیم تا به بهترین نحو انجام شود، و بهترین و متنوعترین کتابها در نمایشگاه عرضه شود. خوشبختانه ما بعد از سالها خانه بدوشی و مستاجری بالاخره با کمک شهرداری تهران توانستیم در یک مکان مناسب نمایشگاهی مستقر شویم. این اتفاق مبارکی است که ما حداقل به مدت یک دهه خیالمان راحت خواهد بود که میتوانیم در این نمایشگاه سرمایهگذاری کنیم و حضور داشته باشیم.
فکر نمیکنید این انتقال کمی شتابزده بود و میتوانست در سال آینده با ساز و کار بهتری انجام شود؟
برخی معتقد بودند این انتقال کمی عجولانه بود، اما اگر این جابجایی امسال انجام نمیگرفت چه بسا سال آینده نیز صورت نمیپذیرفت. با توجه به ضربالعجلهایی که شهردار محترم تهران در شش ماه سال گذشته به زیر مجموعه خودشان برای آمادگی مجموعه اعلام کردند و قرار دادن اعتبار ویژه برای زیرساختها این نمایشگاه که به یک نقطه امیدوارکنندهای برسد. ما هم دوست داشتیم زودتر از این وضعیت نابسامانی که در تهران همه ساله بود نجات پیدا کنیم و همکاریهای لازم را انجام دادیم. ممکن است هنوز نواقضی در مسایل زیر ساختی ازجمله برق، حمل و نقل و امکانات جانبی وجود داشته باشد، اما در مجموع آمدن نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب هم به سود ما هم به سود ناشرین بود. بر هر رو طبیعی است که در برگزاری چنین نمایشگاهی در سال اول کاستیها و ضعفهای ابتدایی وجود داشته باشد که سعی شده این مشکلات بر طرف شود. این کار تضمینی شد برای برگزاری یک نمایشگاه خوب در سال آینده، اگر این انتقال به تعویق میافتاد چه بسا سال آینده هم این مشکلات وجود داشت. رفع مشکلات و نارساییها در میدان عمل سریعتر صورت میپذیرد.
طرحی اعلام شده مبنی بر قرار دادن مکان شهر آفتاب به مدت پنج سال رایگان از طرف شهرداری به وزارت ارشاد، این مسئله چقدر صحت دارد؟
بله؛ البته درخواست ما حمایت یک دهه از طرف شهرداری بوده که تا الان تا پنج سال آن موافقت شده است. به طبع زمانی که نمایشگاه به صورت رایگان در اختیار ما قراربگیرد ما هم در برخورد با ناشرین و واگذاری غرفهها دست ما بازتر است و هزینهها هم برای ناشرین کاهش پیدا میکند.
با توجه به باز شدن فضای سیاسی استقبال در حوزه بین الملل از نمایشگاه چطور بوده است؟
شش هزار ناشرخارجی در قالب ۳۰۰ غرفه آثارشان در این نمایشگاه عرضه شده است. هر نمایندگی مسئولیت عرضه چند ناشر را بر عهده دارد و غرفهها به صورت تجمیع برگزار شده است.
حتی بعضی از بازدیدکنندگان خارجی در برخورد با این نمایشگاه اذعان کردنداین نمایشگاه چیزی کم از نمایشگاههای بین المللی خارجی ندارد. که این نشانه به دست آوردن یک جایگاه معتبر در این زمینه است.
نقدهایی در خصوص وجود کتابهای نامناسبی که با شئونات و قوانین جمهوری اسلامی مغایرت دارد در نمایشگاه امسال به گوش میرسید.
بله؛ موضوعی که وجود داشت ورود برخی از کتابهای نامناسب به نمایشگاه بود؛ این نکته را در نظر داشته باشید وقتی صدها هزار عنوان کتاب وارد کشورمیشود ممکن است که گاهی کتابی هم وارد شود که با ارزشهای اخلاقی فرهنگی ما مغایرت نداشته باشد و طبیعی است با آنها هم باید برخورد شود که این اتفاق افتاده است. کمیته نظارت بر محتوای کتاب هر ساعت در حال بررسی چه در بخش داخلی و چه خارجی هستند و اگر تاملی از طرف ناشر صورت بپذیرد ممکن است باعث تعطیلی غرفه هم شود.
امسال هم برخوردی صورت گرفته است؟
بله؛ امسال هم ما مرتبا در حال بررسی تمام تخلفات چه در حوزه صنفی و چه محتوایی هستیم. اگر تذکری داده شود و ناشر تعمدی صورت دهد ممکن است غرفه مورد نظر را تعطیل کنیم. مواردی داریم که به علت تخلفاتی که بیشتر صنفی بود امسال اجازه حضور نیافتند، که مورد اعتراض بعضی از منتقدین شد. جالب اینجاست که زمانی که با گروهی برخورد نمیشد عدهای معترض میشوند که چرا برخوردی صورت نگرفته و زمانی که با بعضی ناشران برخود میشود عدهای دیگری معترض میشود که چرا ناشران را محدود میکنید! برخورد ما سلیقهای نیست و منطبق با ضوابط چاپ و نشر مصوبه شورای انقلاب فرهنگی و قوانین وزارت ارشاد است.
فکر میکنید با نزدیک شدن به زمان نمایشگاه قرآن، امکان برگزاری این نمایشگاه در شهر آفتاب است؟
چند روز از عمر این نمایشگاه در این مکان میگذرد و تجربهای آنچنان وجود ندارد ولی فکر میکنم سال آینده نمایشگاههای با اطمینان خاطر بیشتری تمایل به حضور در این مکان را داشته باشند ما به عنوان پیش قراول این حرکت بودیم و نواقص هم اگر باشد امیدواریم برطرف شود.
با تجربه مثبتی که به دست آوردیم این امکان را به ما میدهد نمایشگاههای دیگری را هم با هماهنگی مسئولان در این مکان برگزار کنیم. از طرفی این نمایشگاه تنها برای نمایشگاه کتاب ساخته نشده و ظرفیت لازم را برای برگزاری تمام نمایشگاهها را دارد. ما این حرکت را شروع نهضت برزگ کتاب خوانی میدانیم و فکر میکنیم نمایشگاه کتاب تهران یک الگوست برای تمام استانهای کشور که بتوانند نقش خودشان را در حوزه فرهنگ ادا کنند. ما برای اینکه بتوانیم به چاپ و نشر و اهل قلم احترام لازم را قائل شویم لازمهاش این است که امکانات مورد نیاز را برای آنها فراهم آوریم.
با این سوال که آخرین کتابی که شما مطالعه فرمودید چه کتابی بوده، از موضوع کتاب فاصله میگیریم و به سراغ مباحث دیگر میرویم.
آخرین کتابی که من در همین نمایشگاه خریداری کردم و در حال خواندش هستم، عنواناش مدیریت راهبردی و استراتژیک در حوزه جهانی است، این کتاب به مباحث مختلفی در مدیریت راهبردی جهانی در این کتاب اشاره شده که برای مطالعه جالب است. با توجه به مسئولیت شغلیام که در حوزه حقوقی وزارت ارشاد و البته رشته تحصیلیام در حوزه حقوق بین الملل است به صورت میانگین روزی حداقل سه ساعت مطالعه دارم، از خواندن مطبوعات و بولتنها تا مطالعات منابع علمی متناسب با وظایف شغلی که دارم. روزی که مطالعه نداشته باشد آن روز برایم سپری نخواهد شد. تمامی مسئولان وزارت فرهنگ هم این روحیه را دارند. وقتی که رهبر معظم انقلاب میفرمایند من و خانوادهام با کتاب میخوابیم این نشان دهنده این است که کتاب باید جایگاه خود را حفظ کند. البته نه اینکه کتاب بخوانیم که خوابمان ببرد بلکه آنقدر کتاب بخوانیم که از خستگی کتاب خوابمان ببرد.
به نظرتان برنامههای وزارت ارشاد در طول عمر دولت تدبیر و امید چقدر تحقق یافته و در راستای سند چشم انداز بوده است؟
خیلی سخت میشود آماری در مورد پیشرفت یک دستگاهی به صورت کمی ارائه داد. مسئلهای که روشن است فضای فرهنگی کشور نسبت به گذشته رو به پیشرفت است و یکی از محورهای سند چشمانداز ۱۴۰۴ رشد و پیشرفت فرهنگی با توجه به مقتضیات زمان بوده که ما تا اندازههای زیادی در بخشهای مختلفی که مسئولیت آنها را بر عهده داریم تلاش کردیم که به اهداف چشم انداز نزدیک شویم. گرچه کشور ما به دلیل بحرانها و تحریمها نتوانسته اهداف چشم انداز را به خوبی تامین کند به ویژه در حوزههای اقتصادی ولی حوزههای فرهنگ ما اعتمادی را از سوی مردم نسبت به خود میبینیم که نشانه توسعه فرهنگی کشور است. و بستری ایجاد شده تا نسل نوجوان وجوان رویکرد مثبتی به حوزه فرهنگ و هنر داشته باشند.
شما به عنوان سخنگوی وزارت ارشاد چه میزان از عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد رضایت دارید؟
به طور کلی عملکرد وزارت کشور در تمامی حوزهها قابل تحسین است اما تا رسیدن به نقطه مطلوب هنوز فاصله داریم. دلیل آن هم این است که سهم فرهنگ و هنر از منابع و بودجه ملی به آن میزان که نیازمند آن است نبوده و ما برای پیشرفت در این حوزه نیاز به مشارکت تمام ارگانها داریم، البته خوشبختانه در این چند سال اخیر با پیگیریهای جناب آقای جنتی بودجه بیشتری تخصص یافته و تلاش کردند سازمان مدیریت منابع کشور را که باید بودجه ما رشد دهد و ما خوشحالیم که یک رشد ۳۰درصدی را در سال ۹۵ داشتیم که باز هم با نقطه ایده آل خیلی فاصله داریم ما به سمتی پیش میرویم که با جذب بیشتر منابع مالی برنامههای متنوعی را هم داشته باشیم. اما گاهی تنگ نظریها باعث میشود سدی در برابر پیشرفت ایجاد شود که مقطعی هم است. ما باید با برنامه ریزی دقیق راهی را ایجاد کنیم که به صورت مشخص برای تمام سازمان اهدافمان روشن باشد و بدانند که بر طبق قوانین و چهارچوبهای نظام پیش میرویم. البته شیوهها مثل گذشته کلیشهای نیست، با توجه به رشد فناوری و ارتباطات جهانی و نیازهای جدید جامعه ما از متدهای جدید و به روز برای ارتقای فرهنگ کشور استفاده میکنیم که ممکن است عدهای نگاهاشان خیلی متناسب با رشد و پیشرفت جهانی نباشد و برخی قصد تحمیل سلیقههای شخصیاشان به جای سلیقههای فرهنگی به جامعه را دارند، که وزارت ارشاد به تمامی دیدگاهها احترام میگذارد ولی راه خودمان را رو به پیشرفت و رسیدن به اهدافمان ادامه میدهیم.
به بودجه اشاره کردید؛ در سال ۹۴ چقدر از بودجه تخصیصی وزارت ارشاد تحقق یافته است؟
ما از جمله وزارتخانههایی بودیم که در تخصیص بودجه موفق بودیم و توانستیم ۹۵درصد از بودجه مان را جذب کنیم. این قطعا به عنایت ویژه دولت و سازمان مدیریت برنامهریزی کشور و شخص آقای نوبخت مربوط میشود و از این بابت از دولت تشکر میکنیم. امیدواریم در سال ۹۵ هم بتوانیم سهم خودمان را از بودجه به طور کامل جذب کنیم.
به جز وزارت ارشاد چه ارگانها و سازمانهای دولتی و غیر دولتی به صورت مستقیم و غیر مستقیم به مقوله فرهنگ و هنر نظارت دارند و چه کسی به آنها این اجازه را داده است؟
شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان نهاد سیاستگذاری در عرصه فرهنگ و هنر به عنوان ناظر و مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد تقنیعی و شخص رئیس جمهور به عنوان رئیس دولت نظارت خودشان را روی مقوله فرهنگ دارند. اینها به عنوان وظیفه نظارتی است اما در حوزه اجرا به دلیل تعدد دستگاههایی که خودشان را مسئول میبینند گاهی ممکن است ناهماهنگی پیش بیاید. ماموریتهای هر دستگاهی در قانون مشخص است وزارت ارشاد به عنوان متولیان اصلی و رسمی حوزه فرهنگ و هنر در حال فعالیت هستیم ممکن است نهادهای دیگری هم بخشی از فعالیتشان در حوزه فرهنگ باشد اما باید در چهارچوب کلی قوانین دولت و نظام عمل کنند. تمام بودجه فرهنگ و هنر به وزارت ارشاد تعلق نمیگیرد بخشی به حوزههای دیگر تخصیص پیدا میکند و ما تقاضا داریم تمام دستگاهها و نهادهایی که کار فرهنگی میکنند تحت یک مدیریت منسجم قرار گیرند و پاسخگوی باشند در برابر بودجههایی که میگیرند برنامههای خود را هم ارائه بدهند. وزارت ارشاد دستگاهی هست که کمترین بودجه را در اختیار دارد و بیشترین پاسخگویی را به دولت میدهد. به طور کلی باید یک برنامه منسجم و هماهنگی برای کلیه نهادها و دستگاهها باشد که برای پاسخگویی به دولت آمادگی داشته باشند و به آن عمل کنند.
شما بارها تاکید کردید همکاری با شبکههای ماهوارهای خلاف قانون است، ولی همچنان شاهد تبلیغات فیلمهای مختلف در ماهواره هستیم حتی برای فیلمهایی که هنوز به اکران بین المللی نرسیدهاند، تا جایی که برخی معتقدند فروش بالای فیلمها در این ایام مدیون این گونه تبلیغات است؟
به هر حال نقش این گونه شبکهها در زندگی مردم بحث غیر قابل انکاری است این تاثیرات ممکن است گاهی مثبت و گاهی مخرب باشد. برخی از شبکهها هدف اصلیشان تخریب و فاصله انداختن میان مردم و فرهنگ است و بنیادشان بر دور کردن مردم از سبک زندگی دینی و اسلامی که ما رویکردمان به این شبکهها قطعا نگاه مجرمانه خواهد بود و با کسانی که با این گونه شبکهها همکاری دارند به شدت برخورد قانونی میشود. اما گاهی بعضی موارد ایجاد میشود افراد بی اطلاع از ماهیت این شبکهها با آنها همکاری میکنند، هرچند ما قانون لازم برای برخورد با کسانی که سهوا و یا عمدا در این امور مشارکت دارند را داریم.
تکلیف تبلیغاتی که در حال حاضر در ماهوارهها پخش میشود، چیست؟
در این مبحث دو رویکرد تبلیغاتی وجود دارد که تبلیغات داخلی هستند که سفارش دهند در داخل سفارش میدهد قرارداد میبندند و مبلغی هم پرداخت میشود که ما با آنها بخورد خواهیم کرد در نوع دوم که سفارش دهند در خارج از کشور است و ما حق هیج دخالتی نمیتوانیم داشته باشیم. برخی از هنرمندان نیز اذعان دارند که اثرشان بدون اجازه آنها تبلیغ میشود که بر اساس حق تالیف اثر این هنرمندان میتوانند از آن شبکهها شکایت کنند و به صورت رسمی از حق خود دفاع کنند.
مگر امــــکان دارد بدون اطلاع تهیه کننده فیلمی تبلیغات ماهوارهای و فروش میلیاردی داشته باشد!؟
این نگاه را اغلب مردم دارند که شبکه مذکور نمیتواند بدون داشتن اجازه از صاحب اثر این تبلیغات را داشته باشد و گاه خود افراد نیز این مسئله را عنوان میکنند که بی اطلاع بودند و چون مدرک و سند رسمی برای پیگیری وجود ندارد اعمال قانونی محدود میشود. اما گذشته از برخوردهای قانونی باید در این زمینه فرهنگسازی کرد چرا که این افراد متوجه شوند در این مسیر در نهایت متضرر اصلی خودشان هستند چون این شبکهها برای جذب مخاطب داخلی از آنها استفاده میکند و در نهایت کنار گذاشته میشوند.
فعلا راهکاری برای مقابله با آن ندارید؟
قطعا در صورت شناسایی با آنها برخورد خواهد شد. تذکر و اخطار کتبی خواهیم داد و در صورت تعلل لغو پروانه را به همراه خواهیم داشت ولی باز عرض میکنم که اگر به صورت ریشهای فرهنگ سازی صورت پذیرد هنرمند ما برای رفع نیاز خود رو به سوی آنها نخواهد برد. با همکاری بیشتر رسانهها و مطبوعات داخلی و صدا و سیما که اثر هنرمندان ما را بیشتر عرضه کنند تا دیده شود و هنرمند ما را بی نیاز به غیر کند.
وزارت ارشاد با صدا و سیما تعاملی را داشته تا تسهیلاتی به هنرمندان در این خصوص داده شود؟
صدا و سیما سال گذشته تخفیف قابل ملاحظهای برای تبلیغات فیلمها داشت. البته شاید عدهای عنوان که تبعیض قائل شدهاند و تبلیغات برخی از فیلمها پخش نمی شود و آنها مجبورند زمانی که از رسانه داخلی اجازه تبلیغ ندارند به رسانههای خارجی روی بیاورند که البته توجیح قابل قبولی نیست که انشاا.. در آینده هم این مشکلات برطرف شود.
به سینما اشاره شد، اکران فیلم رستاخیر به کجا رسید؟
مخالفتی با محتوای این فیلم وجود ندارد و فیلم جزو فیلمهای فاخر دینی و ملی ما است اما برخی شبهات برای علمای دین به وجود آمده که به هر صورت نمیدانم چرا متصدیان این فیلم برای رفع آن اقدامی نکردند یا به لحاظ فنی امکانات ندارند و یا احساس میکنند با برداشتن صحنهها محتوای فیلم عوض میشود که این کار صورت نگرفته به هر حال تا به حال نظر جناب وزیر را نتوانستند جلب کنند و ایشان گفتهاند در صورت رفع اشکالات مجوز این فیلم به صورت قطعی داده خواهد شد.
آخرین فیلمی که در سینما تماشا کردید چه بود؟
من در جشنواره امسال تقریبا حدود ده فیلم دیدم بادیگارد، ابد و یک روز، خشم و هیاهو…که هر کدام در نوع خود رویکرد و دیدگاه متفاوتی داشتند و هر کدام از یک منظر قابل تمجید و تجلیل هستند به هر صورت سلایق متفاوتی وجود دارد و این بسیار عالی است که فیلمها برای تمام سلایق وجود دارد و این تفاوتها قابل تمجید است و خداروشکر استقبال مردم نیز بسیار بالا بوده که رکورد چه از نظر فروش بلیط چه حضور تماشاگر را چه قبل و چه بعد از انقلاب شکسته که تصور بر این بود که این استقبال محدود به ایام نوروز است که این چنین نبود و همچنان حضور مردم را شاهد هستیم. این رویداد را آشتی مردم با سینما میدانیم. با ورود فیلمهای جدید و همچنین بالا رفتن سطح کیفیت سینماها و امکانات رفاهی سینماها باعث شده که سینما مرز بیاعتمادی را کنار گذاشته و به مردم نزدیکتر شود.
گریزی هم به ماجرای استاد شجریان داشته باشیم. با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان مناجات ربنای استاد شجریان امسال پخش میشود؟ بالاخره مشکلات ایشان قابل حل است؟
ایشان به لحاظ کلی دو بعد دارند که اول بعد هنری است که محبوبیت و هنر ایشان پذیرفته شده و جهانی است ایشان صاحب سبک در موسیقی سنتی هستند. چه در خارج و چه در داخل مردم را به خود جذب کرده و نگاهها را تغییر دادهاند و باعث اعتلای این مسیر شدهاند. و بعد سیاسی ایشان مربوط به حوزه ما نمیشود و تصمیم با ما نیست و به دستگاههای ذیربط ارتباط دارد که نیاز به همکاری خود ایشان است و شخص ثالثی نمیتواند در این زمینه کمکی کند.
همچنان شرایط مثل گذشته خواهد بود؟
ما به عنوان وزارت فرهنگ و ارشاد کاری را نمیتوانیم انجام دهیم ما دستگاه قضایی نیستیم و در بخش سیاسی امنیتی نیستم این موضوع باید در بخشهای خود مورد بررسی قرار بگیرد و نیاز به همکاری ایشان هم داریم تا علاقهمندی خود را به رفع این مسئله نشان بدهند. در بحث سلامتی ایشان هم انشاا… به زودی رفع بیماری شود و برایشان آرزوی سلامت داریم. ایشان برای پاسخ به احساسات مردمی که مشتاق شنیدن صدایش هستند باید پا جلو گذاشته و اقداماتی انجام دهد.
توبه نامه باید بنویسند یا کار دیگری لازم است، انجام دهند؟ اصلا با ایشان در این خصوص صحبتی شده که خودشان در حل مشکل تاثیر گذار هستند؟
ما نمیتوانند خط مشی را برایشان نشان دهیم. خود ایشان موانع و مشکلات را میداند نه به آن صورت که شما فرمودید که توبهنامه بنویسند. نمیدانم دقیق چه کاری نظرات مسئولان راجلب میکند، ولی قطعا در این زمینه نقش ایشان بسیار زیاد خواهد بود.
آقای شجریان به عنوان یک هنرمند برای فعالیت و رفت آمد به خارج از کشور آزاد هستند و هیچ ممنوعیتی ندارند. بحث فعالیتهای دیگر ایشان است که باید بنشینند و با دستگاههای مربوط صحبت کنند و موانع را بردارند و در این راه ما هر کمکی از دستمان برآید انجام خواهیم داد. بالاخره حرکتی باید انجام دهند که نشانه حسن نیت ایشان باشد. گاهی اتفاقاتی پیش میآید مانند رفتن سالار عقیلی به یک شبکه ماهوارهای که بعد از آن با برخورد مدبرانهای میشود رفع سو تفاهم کرد.
این برخورد شما با آقای عقیلی باعث دلخوریهایی از طرف خوانندگان پاپ شد و معتقد بودند شما نگاه ویژهتری به موسیقی سنتی دارید؟
آقای عقیلی عنوان کردند برای تبلیغ موسیقی اصیل سنتی کشورش به آن شبکه رفتهاند نه برای اهداف و تبلیغ آن شبکه و همچنان به ملت، اهداف و عقاید سرزمینش پایبند است که اگر مشابه این رفتار را دیگران نیز انجام بدهند قطعا تاثیرشان را خواهند دید.
حال که صحبت موسیقی شد علاقه شخصی شما به کدام سبک از موسیقی است و آخرین آهنگی که گوش دادید چه بوده؟
آخرین اجرای موسیقی که که دیدهام در شیراز روز سعدی بود که به اتفاق آقای نوبخت در آرامگاه سعدی حضور داشتیم و آنجا علیرضا قربانی موسیقی بسیار زیبایی اجرا کردند. در فرصتهایی که ایجاد میشود طرفدار موسیقی اصیل ایرانی و علاقهمند به شنیدین این سبک از موسیقی هستم. گاهی موسیقیهای پخش شده در سیما و یا رادیو آوا را میشنوم. این سبک موسیقی سراسر آموزههای فرهنگی اصیل ما را در خود دارد و مخصوص یک طیف خاص نیست. حتی زمانی که بحث موسیقی پاپ پیش میآید باید گفت که ریشهها و پایههای این موسیقی هم با موسیقی سنتی مشترک است. برخی موسیقیهای مستحجن و خارج از فرهنگ ما نیز وجود دارد که برای ما قابل قبول نیست که بر خلاف اخلاق و عفت جامعه ما هستند. موسیقی سنتی ما پیوند خورده با سبک زندگی اسلامی ایرانی و مسائل اخلاقی ما است که آن را قبول داریم و ترویج هم میدهیم. باید اشاره کنم دولت در ترویج موسیقی سرمایهگذاری مالی ندارند و وزارت ارشاد بودجهای را در اختیار ندارد. برگزاری کنسرتها، نشستها، و کلاسها، را مردم میچرخانند و این روند خود تبدیل به یک چرخه سودآور شده و موفقیتآمیز هم بوده است.
شما دو دوره نماینده مجلس بودهاید؛ بین مجلس و وزارتخانه کدام را انتخاب میکنید و به نظرتان مجلس جدید چقدر همسو با دولت خواهد بود، و آیا این ترکیب به نفع دولت است؟
من فعالیتهای مختلفی را در طول سی سال خدمت تجربه کردم. شروع فعالیتم با معلمی بوده در زمانی در وزارت آموزش و پرورش معاون اداری مالی بودم. در بخش فرهنگ و امور جوانان مجمع تشخیص مصلحت نظام هم مشغول بودم. تجربه سیاستگذاریهای کلان را در آن زمان داشتم بعد از آن وارد مجلس شدم که دو دوره در آنجا مشغول به فعالیت بودم و تجربه پارلمانی و نظارت و قانونگذاری را داشتم مدتی هم به عنوان سفیر در یک کشور عربی حضور داشتم و زمانی مشاور وزیر امور خارجه بودم و در حال حاضر با اعتمادی که جناب آقای جنتی به من در بخش مدیریت و امور بین المللی داشتند وارد وزارت ارشاد شدم که در این حوزه دیگران باید نظر بدهند که به چه میزان موفق بودم. بنده در این راه تمام تجربههایم را مفید میدانم و شاید یک دلیل که توانستهام در حوزه سخنگویی موفق عمل کنم، مجموعه تجربههایم در بخشهای مختلف بوده که کمک کرده در حوزه فرهنگ و هنر به درستی عمل کنم، من سعی کردم به دور از افراط و تفریط و نگاههای جناحی و حزبی مسئولیتی که دولت و نظام بر دوشم گذاشتهاند را به شکل صحیح انجام دهم. بنده نه منفعت سیاسی و حزبی دارم و نه وابستگی و تعلقات جناحی دارم و همیشه سعی کردم مشی اعتدال خودم را حفظ کنم. مجلس آینده هم مانند دولت، مجلس متعادل و متوازنی است. در دولت از تمام سلایق و استعدادهای موجود استفاده شده و در مجلس هم به همین صورت خواهد بود و از نگاههای افراطی دوری شده و با نگاهی بینالمللی و ملی با موفقیت به جلو خواهیم رفت و همکاری این دو متناسبتر و معقولانهتری خواهد بود. ما با مجلس گذشته هم ارتباط خوبی داشتیم حتی کسانی که موضعگیریهای تندی داشتند دیدگاهشان تغییر کرد، یا در گذشته گاهی پیش آمده بود که به خاطر نگاههای نظارتی شدید مجلس برای یک سوال ماهها از کار خود باز میماندیم وگاهی با کارتهای زردی مواجه میشدیم که منصفانه نبود. انشاا.. در آینده با مجلس جدید هم تعاملات خوبی را خواهیم داشت.
و کلام آخر را شما بفرمایید.
من هر روز روزنامه شما را مطالعه میکنم شما به تمام مسائل میپردازید و روزنامه هنرمند به دلیل تنوع و گستردگی موضوعات و مسائل کار شده توانسته جایگاه خودش را در بین طرفداران و هنرمندان و مسئولان ایجاد کند. هنرمند روزنامهای تخصصی برای هنرمندان است امیدوارم تداوم داشته باشد و وسعت کار شما در سطح ملی گسترده شود. بنده کمتر پیش میآید این همه وقت برای رسانهای بگذارم ولی به دلیل علاقه به روزنامه شما این وقت را گذاشتم و از زحمات شما تشکر میکنم.
بدون دیدگاه