مونا کریمی| منصور لشگری را باید جزء تهیهکنندگان خوش شانسی دانست که در این سالها با گزینش سوژههای اجتماعی عامه پسند توانست به استقبال قابل توجهی از آثارش دست پیدا کند. وی پیش از این سرمایه گذار فیلمهای سینمایی مقلد شیطان، فرود در غربت، اعترافات ذهن خطرناک من، عاشقانهای برای سرباز وظیفه رحمت بود و پس از آن با تهیه کنندگی فیلمهای سینمایی خط ویژه، عصر یخبندان، هفت ماهگی، کوچه بینام نشان داد که تمایل به ساخت گونههای اجتماعی با زبان انتقادی و غیر شعاری دارد. وی در مدیوم تلویزیون نیز مجموعه مستند تلویزیونی گپ را به کارگردانی و اجرای رامبد جوان، سحر دولتشاهی و اشکان خطیبی برای شبکهای فیلم تولید کرد که مورد توجه بسیاری از مخاطبان قرار گرفت. شاید بتوان گفت برای نخستین بار است که فیلمسازی فسادهای اقتصادی رایج در جامعه اعم از اختلاس، دلالی و… را دستمایه ساخت فیلم خود قرار داده است و حتی انتظار ساخت فیلمی با این میزان حساسیت اجتماعی و سیاسی را باید از مسعود کیمیایی داشت که این بار نیز جلال سروش قهرمان قاتل اهلی مانند همه قهرمانان فیلمهای کیمیایی حق طلب، جوان مرد و به دنبال برپایی عدالت اجتماعی است. با وجود حاشیهها و اختلاف نظری که میان تهیهکننده و کارگردان برای فیلم سینمایی قاتل اهلی ایجاد شد که در پروژههای سینمایی دیگر هم کم از این گونه اتفاقها نیفتاده و بیشک آخرین بار هم نخواهد بود، اما امروز هر دو با انگیزه و دغدغه مشترک جذب مخاطبان، در حالی فیلم سینمایی قاتل اهلی را روانه اکران میکنند تا شاهد سینمایی دیگر از مسعود کیمیایی از جنس این زمان باشیم.
شما تهیه کنندگی آثار متفاوتی در گونههای اجتماعی را در کارنامه کاری خود دارید و میتوان گفت تهیه کننده خوش شانسی در این زمینه به لحاظ جذب تماشاگر و فروش خوب فیلمها بودید. فکر میکنید چه معیارهایی را در انتخاب آثار لحاظ کردید؟
به این دلیل در سینما ضرر نکردم چون همیشه با پول خود و دوستان سرمایهگذار دیگر فیلم میسازم و به معنای واقعی پول بخش خصوصی است و از هیچ ارگان و نهادی برای ساخت فیلمها پولی به من داده نشده است. بنابراین باید در انتخاب سوژهها دقت کنم و سوژهای را برگزینم که مورد توجه مردم باشد و در واقع دارای جذابیت تصویری بوده تا مردم راضی از سالن سینما بیرون بیایند. در واقع هم بتوان درآمدی برای آن فیلم محسوب شود و هم بتوانم به اعتبار آن ، فیلمهای بعدی را تهیه کنم، همه تلاشم این است که فیلم خوب تهیه کنم که مردم آن را دوست داشته باشند.
قاتل اهلی به موضوعاتی نظیر اختلاس، دلالی، عدم عدالت در جامعه، پول شویی و… میپردازد. ویژگی فیلم را در چه میدانید و چه نکتهای باعث شد تا تصمیم به ساخت آن بگیرید؟
قاتل اهلی سوژهای امروزی دارد که به بحث پول شویی، فساد مالی، مشکلات اقتصادی که بیشتر مردم با این مشکل گریبانگیر هستند میپردازد، از اختلاس بعضی از بانکها گرفته تا فساد اقتصادی در بخشهای مختلف جامعه که دکتر جلال سروش معتقد است فقط با بخش خصوصی میتوانیم این بحرانهای اقتصادی را پشت سر بگذاریم و در واقع او این فساد را در بخش ۹۰ درصد گردش مالی کشور که دولتی است میبیند که به دلیل همین عقاید و باورها زندگیش به مخاطره میافتد به نظرم هر فردی بنا به شغل خود این شرایط را اطراف خود احساس میکند، افراد سالمی که برای لقمهای نان حلال زحمت میکشند و درکنار خود افرادی را میبینند که به حرام خوری عادت کردند و حتی تحمل این که فردی با پول سالم زندگی را بچرخاند ندارند. قاتل اهلی داستان بسیاری از مردم ما است که هر فرد با هر عنوان شغلی میتواند با قصه و زندگی جلال سروش همذات پنداری کند. از سویی تعطیلی کنسرتها و مسائل به وجود آمده در رابطه با موسیقی سوژهای است که مردم علاقه دارند تا در مورد آن داستان ببینند. در زندگی همه آدمها دوست داشتن و عشق نیز به نوعی خود را نشان میدهد و این قصه هم در فیلم وجود دارد. سه محور اصلی فیلم در رابطه با مسائل سیاسی، پول شویی و روابط عاشقانه در سن جوانی و از سویی کنسرتها وجود دارد که برای مردم جذاب است.
برای ساخت فیلم از حامی مالی دیگری کمک گرفتید؟
بله. وقتی یک بخش خصوصی و چند سرمایه گذار که حاضر نیستند اسامی شان در عنوان فیلم بیاید و به جامعه معرفی شوند و صادقانه کمک میکنند تا فیلم اجتماعی بسازند این انرژی مثبت در جایی خودش را نشان میدهد. در زمان تبلیغات نیز افراد خیری پیدا میشوند که کمک کنند تا تبلیغات فیلم به طور مستقیم دیده شود و اتفاق خوبی برای فیلم بیفتد، چون معتقد هستم یکی از بزرگترین مشکلات سینمای امروز ما این است که فیلمها بدون اطلاع رسانی اکران میشود و مردم قصه و سوژههایی را میبینند که بعضا دوست ندارند و متوجه ژانر فیلم و حتی قصه نمیشوند. در این سالها مردم تمایل به دیدن فیلمهای کمدی و اجتماعی معترض گونه که بخشی از مشکلات آنها را به نمایش میگذارد دارند که به نظرم قاتل اهلی هم شامل این قصه میشود.
با توجه به تراکم اکران فیلمهای پاییزی، نظرتان درباره زمان اکران فیلم قاتل اهلی در چنین شرایطی و عملکرد شورای صنفی نمایش چیست؟
متاسفانه در شرایطی هستیم که به دلیل سیاستهای اشتباه شورای صنفی نمایش هم زمان بیست فیلم اکران شده و بزرگترین مشکلی که سینما دارها دارند این است که نمیتوانند سرویس خوب به فیلم بدهند و حتی فیلم را به شکل کامل اطلاع رسانی کنندتا مردم فیلم مورد علاقه خود را برگزینند. این که هر سال در ایام نوروز ۶ فیلم اکران میشود و حتی شورای صنفی نمایش اجازه اکران فیلم در گروه آزاد را نمیدهد، اما در پاییز هفتهای یک بار در گروه آزاد فیلم اکران میکنند شیوه مطلوبی نیست.. من با شورای صنفی و ضوابط و قواعد اکران فیلم مشکل دارم چون عدهای از دوستان بدون بررسی تخصصی تعداد فیلم و تعداد سینما ضوابط و قوانینی را وضع میکنند و به شکل تخصصی کار را انجام نمیدهند. هر کالایی سه مرحله تولید، کیفیتسنجی و عرضه را پشت سر میگذارد، در سینمای ایران نیز شورای پروانه ساخت و نمایش در بخش تولید فعالیت دارند و جشنواره فیلم فجر در بخش کیفیتسنجی و شورای صنفی نمایش، مدیریت و توزیع فیلم به مثابه یک کالا تجاری را بهعهده دارد. آثار سینمایی بعد از ساخت در شورای پروانه نمایش از لحاظ استاندارد مجوز میگیرند و بعد در جشنواره فیلم فجر کیفیتسنجی میشوند. سال گذشته ۴۴ فیلم در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد که دارای استاندارد لازم بودند. علاوه بر جشنواره فجر، فیلمها در جشن خانه سینما نیز بررسی شد که اختلاف این دو جشن فاحش نبود و شاید اختلافها به یک یا دو فیلم محدود میشد. موفقیت هر بازاری رابطه مستقیمی با نحوه توزیع و فروش آن کالا براساس قانون عرضه و تقاضا دارد. موفقیت سینمای ما نیز در بحث فروش ارتباط مستقیمی با عملکرد شورای صنفی نمایش دارد. عملکرد شورای صنفی نمایش از شورای پروانه ساخت و شورای پروانه نمایش مهمتر است اما متاسفانه شورای صنفی نمایش درست عمل نمیکند و فیلمها بدون تخصص اکران میشوند. متاسفانه آییننامه این شورا نیز توسط خود اعضا و البته ریاست شورا نوشته میشود به همین دلیل این آییننامه نیز تخصصی نبوده و علمی و کارشناسی نیست.
جذب مخاطب و گیشه پر رونق همیشه دغدغه بسیاری از سینماگران ما بوده است، شما تا چه حد گیشه را مدنظر قرار میدهید و به بازیگران کمتر شناخته شده با چه معیارهایی فرصت حضور میدهید؟
به هر حال همه برای کسب هر شغلی زحمت میکشد و تحصیل میکنند و دوستان حوزه هنر نیز در کلاسهای تئاتر حضور مییابند و تحصیلاتی در این زمینه دارند و بنابراین هنر و استعدادهای خود را در آثار مختلف نشان میدهند. به عنوان تهیه کننده معتقدم وقتی صنفی به نام بازیگران وجود دارد که افراد با استعداد و زحمتکشی در آن حضور دارند و توانایی بازیگری خود را ثابت کردند چرا از این افراد استفاده نکنیم و افرادی که تجربه کار نداشته را جلوی دوربین بیاوریم؟! این یک نوع بی عدالتی در سینما است، همان چیزی که مرا اذیت میکند و دغدغه آن را دارم. من با هر نوع بی عدالتی مشکل دارم. بازیگران جوانی که در فیلمهایم حضور دارند همه بازیگرانی بودند که با فیلم دیگری به مردم معرفی شدند و در فیلم من حضور جدی تر داشتند، مثل پریناز ایز یار بازیگر تلویزیونی که با فیلم سینمایی خط ویژه به شکل جدی وارد سینما شد و توانست بعدها سیمرغ بگیرد. به کارگیری بازیگرانی که دای استعداد بودند و هنوز در مدیوم سینما مطرح نشدند به خودی خود اشکال ندارد و حتی باعث افتخار است. اما از حضور فردی که بازیگر نیست و سابقه کار تئاتر و هنری را نداشته در کارم بهره نمیبرم ، مگر آن که تحصیل کرده رشته هنری باشد و شاهد استعداد و تلاش او در این باشیم. در پروژهها معمولا کارگردان بازیگر را انتخاب میکند و میان بازیگران انتخابی با من مشورت میشود و در نهایت به نتیجه میرسیم که کدام بازیگر چه نقشی را ایفا نماید.
به نظر میرسد بیشتر دغدغه ساخت گونههای اجتماعی را دارید!
در این سالها بیشتر به دنبال ساخت فیلمهای اجتماعی معترض بودم، اما تمایل به ساخت فیلمهای کمدی که براساس موقعیت طنز بیننده را بخنداند دارم و از فیلمهای کمدی که با دیالوگها و جوکهای بین مردم ساخته میشود پرهیز میکنم، چون احساس میکنم سطح میزان دانش سینمایی تصویری تماشاگر با فیلمهای نازل کمدی و حتی نازل اجتماعی پایین میآید. حتی در فیلم سینمایی خط ویژه بخشی از فیلم طنز موقعیت بود و تلاش میکنم فیلم بعدیام کمدی طنز موقعیت باشد، چون مخاطبان نیز این نوع سینما را دوست دارند. البته طنز موقعیتی که نه براساس مسائل جنسی یا اخلاقی بلکه براساس مشکلات روزمره مردم همانند فیلم سینمایی خط ویژه باشد . به طور کلی ترجیح میدهم همه ژانرها را تجربه کنم.
اقدامات شما برای تبلیغات فیلم قاتل اهلی چگونه بوده است؟
فرصتی برای تبلیغات وجود ندارد و من به جای تبلیغات نام اطلاع رسانی بر روی آن میگذارم. همه برنامه ریزی من در زمان اکران، اطلاع رسانی براساس امکانات موجود در ایران است و سعی میشود تا از صدا و سیما، شهرداری، مخابرات، تبلیغات محیطی و مطبوعاتی بهره ببریم تا بدانند این فیلم با چه پیامی ساخته شده است و در واقع بتوانیم مخاطبان اصلی فیلم را پیدا و ترغیب به دیدن نماییم. در هر کدام از آثارم از یک فضای تبلیغی متفاوت استفاده کردم که شبیه فیلم دیگر نباشد و برای فیلم سینمایی قاتل اهلی نیز راه جدیدی برای اطلاع رسانی پیدا کردم، چون اطلاع رسانی به شیوه مرسوم جواب نمیدهد و بسیار هزینه بر است، اما نوآوری، خلاقیت و تبلیغات کمک میکند تا مردم به یکدیگر اطلاع رسانی نمایند. برای اطلاع رسانی فیلم قاتل اهلی شیوه تبلیغات مجازی را انتخاب کردم که اخبار و کلیپ فیلم را به بیش از ۵۰۰ نفر در سراسر ایران که در کانال تلگرام من عضو هستند ارسال میکنم تا در گروهها و سایتها به اشتراک بگذارند. در صورت جذابیت تبلیغ در فضای مجازی، فضاهای محیطی، صدا وسیما و بخشهای دیگر نیز به کمک تبلیغ فیلم میآیند. امیدوارم صدا و سیما به پخش کلیپها در شبکههای نسیم و نمایش کمک کند تا برنامه سازی شبکهها کمتر شود و از سویی اطلاع رسانی برای این فیلم نتیجه بخش تر باشد، یعنی هم به سود شبکه و هم سود فیلم باشد.
درباره کلیپی که در فضای مجازی با صدای امیرعباس گلاب منتشر شده بگویید!
خلاقیت و کار جدیدی در زمینه اطلاع رسانی به وجود آوردیم و آن ساخت۳ کلیپ متفاوت برای قاتل اهلی است که ترانهای از یغما گلرویی و آهنگسازی امیر دانایی و اشکان دباغ و با صدای امیر عباس گلاب در شبکههای مجازی منتشر شده است .امیر عباس گلاب یکی از صداهای مورد علاقهام بود که از شنیدن آن در تیتراژ سریال ستایش لذت بردم و پس از اتفاقاتی که برای فیلم قاتل اهلی افتاد احساس کردم یکی از خوانندگانی است که میتواند با ترانههای نوشته شده و آهنگسازی خلاقانه آن را اجرا کند. هم چنین با افراد خلاق که در زمینه ساخت کلیپ تخصص دارند تماس گرفتیم که در حال ساخت کلیپ ویدیوهایی هستند که اسامی آنها نیز به زودی منتشر میشود . اولین ویدیو کلیپ را برای قاتل اهلی با صدای امیرعباس گلاب با نام رگبار پخش کردیم که استقبال بسیاری از آن شد، قرار است در زمان نزدیک اکران کلیپ دوم و در زمان اکران کلیپ سوم پخش شود.
ممیزی و خط قرمزها تا چه حد مانعی در جهت تولید فیلمهایتان هستند؟
یکی از مباحث مهم در ایران ممیزی در فیلمها است که در ایران ممیزی ثابتی نداریم و ممیزیها براساس شرایط خاص مملکت ما تغییر میکند، حتی افراد ممنوع الکار دربرههای عوض میشوند و در این بخش هر تهیه کنندهای ممکن است دچار مشکل شودکه من هم از این قاعده مستثنا نیستم. اما یکسری خط قرمزها وجود دارد که سلیقهای نیست و به دلیل ۲۰ سال سابقه کار در صدا و سیما به خوبی با خط قرمزها آشنایی و به آن باور دارم. اما ممیزی سلیقهای و مقطعی هر تهیهکنندهای را دچار چالش میکند که ترجیح میدهم موضوع را رسانهای نکنم، چون به مرور زمان معمولا حل میشود.
چرا در زمینه ساخت مجموعههای تلویزیونی با صداو سیما همکاری نمیکنید؟
اولین مجموعه تلویزیونی که در تلویزیون ساختم مجموعه مستند تلویزیونی گپ به کارگردانی رامبد جوان و اجرای ایشان، سحر دولتشاهی و اشکان خطیبی بود. پخش ۱۵ قسمت از این مجموعه از شبکهای فیلم باعث آشنایی مخاطبان با شبکهای فیلم گردید. تجربه جذابی برایم بود ولی متاسفانه از نظر اقتصادی ضرر کردم. ترجیح میدهم با صدا و سیما وارد تعامل و کار ساخت مجموعه تلویزیونی نشوم چون احساس میکنم سریال سازی برای تلویزیون باعث ضرر میشود و برای افرادی که ارتباطاتی دارند و سرمایه را از جای دیگر تامین میکنند تا اثری بسازند مناسب است. متاسفانه من این قابلیت و شرایط را ندارم تا بتوانم از جایی پول تهیه کنم و به صدا و سیما کمک کنم تا فیلم تولید کند. چون صداو سیما عملا با تهیه کنندههایی که نتوانند بخشی از سرمایه سریال را به وجود آورند کار نمیکند. البته تمایل به ساخت سریال در صدا و سیما دارم که بتوان مخاطبان بیشتری داشت و حتی تاثیرگذار تر عمل کرد، اما باتوجه به شرایط اقتصادی فعلی در حال حاضر مقدور نیست با تلویزیون همکاری داشته باشم.
در حال حاضر شرایط اقتصادی و گردش مالی سینما را چگونه ارزیابی میکنید؟
به هر حال گردش مالی کل سینما زیر صد میلیارد تومان در یک سال است که از این صد میلیارد تومان گردش مالی، متاسفانه بیش از ۹۰ درصد دولتی و حدود ۸ درصد بخش خصوصی است که این مشکل اصلی سینما است، چون برای اکثر تهیه کنندهها بازگشت سرمایه مهم نیست و تهیه کنندگان و کارگردانان سوری چند فیلم را کارگردانی و یا تهیه میکنند و عاقبت فیلم برایشان اهمیتی ندارد که از نظر اقتصادی شکست خورده یا نه! چون در زندگی آنها تاثیری ندارد. تا وقتی بیش از ۹۰ درصد گردش مالی سینما دولتی باشد این مشکل حل نمیشود و همیشه مشکل فروش کم بیشتر فیلمها را خواهیم داشت، چون دغدغه فروش بالای فیلم برای تهیه کننده و کارگردان وجود ندارد.
برنامه شما برای ساخت فیلم بعدی چیست؟
فیلمنامهای با نام زنگبار به قلم علی ملاقلی پور و محمد امین نوروزی به نگارش درآمده است که تهیه کنندگی آن را انجام میدهم و در حال حاضر فیلمنامه به شورای پروانه ساخت داده شده که انشالله پس از کسب پروانه ساخت، سعی میکنم فیلم را تهیه و به جشنواره فیلم فجر برسانم.
بدون دیدگاه