علی نجفی| تالار بزرگ وزارت کشور آخر هفته میزبان گروهی متشکل از دو کشور دوست و همسایه با اشتراکات فرهنگی بسیار است و در این قالب پرواز همای و عالیم قاسماف قصد دارند رهایی خود را برای مخاطبانش به روی صحنه ببرند. کنسرتی متفاوت با نام «جنجال دو دیوانه» که ابتدا قرار بود یک شب اجرا شود ولی به دلیل استقبال مخاطبین تمدید شد و به دو شب رسید. پرواز همای که در این یک سال اخیرتوانستهاست روزهای خوش استقبال مخاطبین از موسیقی ایرانی را به سالنها برگرداند، نشان داد که برای نوآوری و ارائه کار متفاوت از هیچ فعالیتی فروگذاری نمیکند و در همین راستا این بار به سراغ استاد پر آوازه موسیقی آذربایجانی رفته و میخواهد ترکیبی از موسیقی فارسی و آذری را به روی صحنه ببرد. فارغ از این اجرا، اقدام همای کاری بزرگ برای موسیقی ایرانی است. هرچند قاسماف بارها در ایران اجرا داشته و با موسیقی ایرانی کاملا آشنا است، اما اشتراکات موسیقایی دو کشور آنقدر زیاد است که هنوز آنطور که باید به آن پرداخته نشده است و این کنسرت میتواند سرفصلی جدید در تعامل موسیقی دو کشور باشد و این همان دیپلماسی فرهنگی است که هنرمندان میتوانند با بهرهگیری از آن قدم بزرگی را برای سرزمینشان بردارند. در ادامه صحبتهای این دو هنرمند در خصوص اجرایشان را خواهید خواند:
جناب همای درباره کنسرت پیش رو توضیح دهید؟
در مورد کنسرت پیش رو، همانطور که در خبرها آمده کنسرت مشترک من و استاد عالیم قاسماف هست که در روزهای ۱۹ و ۲۰ اسفند در تالار بزرگ کشور برگزار خواهد شد. این کنسرت یک دوئت دو نفره به زبان فارسی و آذری است که با دقت روی ترجمههایش کار کردیم. آهنگهای محبوب فارسی و آذری، آهنگهای من به آذری و آهنگهای آذری به فارسی ترجمه شده. بخش بیشتر این کنسرت با آهنگ سازی، انتخاب آهنگها و سوژهها از طرف من انجام شده و به وسیله گروه مستان و گروه دوازده نفره عالیم اجرا خواهد شد.
چرا تصمیم به اجرای مشترک با قاسماف گرفتید؟
من علاقه شدیدی به صدای این اسطوره موسیقی شرق دارم. آن شیدایی و رهایی که در موسیقی ایشان است را در موسیقی ایرانی هیچ وقت پیدا نکردهام. خودم تلاش کردم که این شیدایی را از او یاد بگیریم. موسیقی او بسیار غنی است احساس و نوع اجرایش روی صحنه یک دیوانگی و شیدایی عجیبی دارد. به خاطر علاقه شخصی به صدای او و از نظر اندیشههای موسیقایی که بسیار به اندیشههای من نزدیک است و به خاطر نوعآوری که ایشان در موسقی آذری در زمان خودش داشت. بسیار به این پروژه فکر کردم و علاقه داشتم این کنسرت مشترک را با این استاد انجام دهم.
دلیل قبول این پیشنهاد از سمت عالیم قاسم اف چه بوده است؟
ایشان موزیسین مطرحی در سطح جهان هستند و به عنوان نابغه موسیقی شرق شناخته شده استند. شاید این احساس و صلاحیت را دیدهاند که قبول کردند. به هرحال در موسیقی خارج از ایران نگاههای کاملا حرفهای است و از روی غرض ورزی یا حسادت و کینه نیست و آدمها را بر اساس توانمندیهایشان نگاه میکنند. دنیای آنها با دنیای ما ایرانیها کاملا متفاوت است.
در خصوص قطعاتی که قرار است اجرا شود توضیح دهید؟
ما چهار تا پنج قطعه جدید مختص این اجرا آماده کردهایم. از شعرهای شهریار و از شعرهای من که یکی از آنها جنجال دو دیوانه هست. شعری است از آقای سجادی که ترجمه شعرهای فارسی به آذری انجام شده و بخشی دیگر که اشعار فوضولی آذربایجانی را برگردان به فارسی کردند، و بخش دیگر هم برگزیده کارهای من و عالماف است که برگردان به فارسی و آذری شده که کاری بسیار متفاوت و جدیدی است. در این اجرا از۵ ساز آذری بالابان، نقاره، کمانچه و تار آذربایجان به همراه آواز آذری استفاده خواهیم کرد و آنها از سازهای ایرانی چون تار، کمانچه آلتو، ویولا، سنتور، دف، سهتار و شورانگیز همراهی خواهد کرد.
آیا در قطعات توجهی به اشتراکات موسیقی ایران و آذربایجان کردهاید؟
موسیقی ایران و آذربایجان از یک خانواده هستند و سازهای مشترکی چون تار و کمانچه و سازهای کوبهای که در موسیقی آذری خودمان هم اجرا میشود و دارای رنگ و بوی ایرانی است، دارند. اما سازهای ایرانی سبک متفاوتی از اجرا را نسبت به موسیقی آذربایجانی دارند. من به نقاط مشترکی در این زمینه رسیدم و حرکتهای موسیقایی جدیدی انجام دادهام و نکته اصلی این کنسرت توجه به نقاط مشترک این دو موسیقی است.
دلیل انتخاب اسم جنجال دو دیوانه برای کنسرت چه بوده است؟
این نام یکی از آهنگهایی است که ما باهم اجرا خواهیم کرد. در واقع آن حالت شیدایی و دیوانگی در موسیقی را که در سبک هر دو ما هست به تصویر کشیدم. ما قرار است یک جنجالی موسیقی از نظر حال و هوا و شیدایی را اجرا کنیم که یکی از دلایل انتخاب این اسم بوده است.
خودتان فکر میکنید در چند سال اخیر دچار ریزش مخاطب شدهاید یا برعکس؟
به هیچ وجه ریزش مخاطب نداشتهام و اتفاقا مخاطبان من چندین برابر نسبت به گذشته شدهاند. من از زمانی که به ایران برگشتهام رو به بالا حرکت کردهام. امسال هجده سانس دو هزار نفره را اجرا رفتهام. شما خودتان در تمام اجراها حضور داشتهاید و شاهد استقبال بینظیر مخاطبین از کنسرتهایم بودهاید.
دلیل این استقبال را چه میدانید؟
دلیل این استقبال هم صد در صد استفاده از موسیقی سنتی متقاوت ایرانی واجرای قطعات نو و غیر تکراری و همراه با نوعآوری میتواند باشد.
آیا از آثاری که تولید میکنید به عنوان یک موزیسین راضی هستید؟
مگر میشود یک هنرمند آن هم شخصی مثل من کاری را دوست نداشته باشم و انجام دهد! من اگر از کاری راضی نباشم به هیچ وجه انجام نمیدهم، نه نیاز مالی نه نیازی به شهرت دارم و به بهترین شکل در حال فعالیت هستم. پس نیازی نیست کاری را که از آن لذت نمیبرم اجرا کنم.
فکر میکنید موسیقی ایرانی به سمتی در حال حرکت است و در آینده به چه شکل ارائه خواهد شد؟
موسیقی ایرانی مسیر خودش را طی میکند از بیست سال گذشته رنگ و بویش تغییر کرده و آن حالت منطقی بودن و آرامش بخش بودن موسیقی ایرانی را از دست داده و به سمت برانگیختن احساسات هیجانی پیش میرود. سازهای ایرانی در آنها کمتر استفاده میشود و بیشتر سازهای تلفیقی به کار میرود. موسیقی ایرانی باید کارکرد اصلی خود راحفظ کند درست است که این شیدایی در آن کم است اما باید آن بیس خود را نگه دارد در آینده هم باید به شکل آکادمیک و علمی خود را حفظ کند.
دنیا باید بداند که مسلمانان دوستداران صلح و مهربانی هستند
عالیم قاسم اف خواننده مطرح آذربایجان نیز ضمن ابراز خرسندی از حضور دوبارهاش در ایران برای اجرای یک کنسرت مشترک توضیح داد: وقتی این جوان رعنا در باکو با من درباره برگزاری کنسرت مشترک صحبت کرد، خوشحال شده و کارها را برای برگزاری برنامه انجام دادم، اما وقتی وارد ایران شدم علاوه بر فضایی که از قبل به وجود آمده بود، جوانی و انرژی بسیار خوبی از سوی پرواز همای و گروه نوازندهاش به من رسید که حس کردم علاوه بر اینکه او هنرمندی است که تجربه زیادی در عرصه موسیقی دارد، بلکه در عین حال میتواند موتور پیری چون من را روشن کند. من فکر میکنم یک مجموعه قشنگی در این کنسرت به وجود آمده که محتوای آن به انسانها بستگی دارد. من تمام تلاش خود را انجام میدهم تا تماشاگران ما شاهد یک اجرای انسانی و متفاوت از موسیقی باشد، که علیرغم تفاوتهای بین دو زبان، میتواند مفاهیم بسیار زیبایی را به آنها منتقل کند و قطع یقین حضور نوازندگان عالی چه در گروه بنده و چه در گروه پرواز همای میتواند به یاری خداوند فضای قابل توجهی را برای یک کنسرت مشترک به وجود آورد.
قاسماف درباره هدفش از اجرای این کنسرت مشترک را اینگونه بیان کرد: هدف من معنویت، مهربانی انسانها با یکدیگر و دنیای امن و امان است. به نظر من امروزه اروپا، آمریکا و بخشی از دنیا به کشورهای مسلمان به دیده سیاه نگاه میکنند و بایستی کنسرتهای اینچنینی با حضور هنرمندان شرق و مسلمان بصورت مشترک بیشتر اتفاق بیفتد تا آنها بدانند مسلمانان دوستداران صلح و مهربانی هستند و با ترور مخالفند. بنابراین اگر چنین پروژه هایی پیشنهاد شود بعد از بررسیهای لازم حتما علاقمند خواهم بود تا ادامه یابد و اگر مردم نیز از کار ما لذت ببرند همکاری بیشتری خواهیم داشت.
این هنرمند پرآوازه آذربایجانی درباره انتخاب اسم کنسرت نیز گفت: برخیها به من گفتند که از این عنوان استفاده نکنید اما وقتی دیدم من در اینجا یک انسان آزاد هستم، به همین جهت ماجرا را ادامه دادند چون میدانم من را در آذربایجان و دنیا با همین فضای ذهنی میخوانند؛ پس میتوانم اذعان کنم که خودم میخواهم دیوانه باشم. وی در بخش پایانی این نشست خبری تصریح کرد: امیدوارم مخاطبان ایرانی با فضای در نظر گرفته شده برای این کنسرت که حال و هوای جوانتری نسبت به سن و سال من دارند، شاهد یک اجرای عالی از موسیقی ایران و آذربایجان باشند، چرا که همه باید کمک کنند تا این فرهنگها به هم نزدیکتر شوند. البته من وقتی در کشورهای دیگر کنسرت برگزار میکنم، مخاطبان فارسیزبان کمتری در برنامهها حضور دارند اما من میدانم که شما این کنسرت را منفجر خواهید کرد.
بدون دیدگاه