مونا کریمی|انیمیشن «رهایی از بهشت» به کارگردانی علی نوری اسکوئی برای نخستین‌بار در بخش سودای سیمرغ سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت، در ابتدا نور امیدی برای فیلمسازان حوزه انیمیشن به وجود آمد که بالاخره کارشان قرار است دیده شود. اما در ادامه و اتفاقاتی که در جشنواره پیش آمده مشخص شد آنچنان هم هیئت محترم داوران و جشنواره فیلم فجر این انیمیشن را جدی نگرفتند. اکران در آخرین سانس کاخ جشنواره و حضور کم رنگ اهالی رسانه و منتقدان خود گواه بر نادیده گرفته شدن انیمیشن رهایی از بهشت دارد. این انیمیشن که بیش از ۴ سال زمان برده و نسبت به کارهای مشابه قبل بسیار قوی‌تر است می‌توانست با گرفتن تقدیر نامه‌ای انگیزه مضاعف را برای انیمشین سازان ایجاد کند. هرچند که در هیاهوی فیلم‌های دیگر دیده شدن برای این فیلم و کارگردانش بسیار سخت است. رهایی از بهشت روایتگر دختر نویسنده‌ای است که سعی در نگارش داستانی کمیکی دارد اما به شکلی اسرار آمیز وارد جهان داستان خود می‌گردد و نشانه‌هایی از حضور واقعی خود را در داستانش کشف می‌کند. با علی نوری اسکوئی کارگردان انیمیشن «رهایی از بهشت» گفتگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
در ابتدا در خصوص رویکرد جشنواره به انیمیشن و حضور فیلم‌تان در آخرین سانس کاخ جشنواره توضیح دهید؟
در باب روز آخر جشنواره و بی احترامی شدید دبیر جشنواره به جامعه انیمیشن باید بگویم ایشان نه تنها بدترین سانس‌های نمایش را به این فیلم اختصاص داد در حالی که بسیاری فیلم‌های خارج از مسابقه سانس بهتری داشتند. اما بشنوید از شبی که تاریخ اکران سینمای رسانه‌ای فیلم بود اینجانب بر خلاف میل باطنی خودم و صرفا برای رساندن پیام اعتراض هنرمندان انیمیشن در نمایش فیلمم و نشست خبری آن شرکت کردم اما با رفتار شرم آور جشنواره مواجه شدم .همین جشنواره‌ای که منتقد محبوب سینمای انیمیشن جناب علمداری را مستحق کارت ورود به سینمای رسانه نمی‌داند دیروز تا قبل از شروع سانس فیلم جوری سفت و سخت از ورود آدم‌ها و داشت کارت حرف‌زدن که ما برای دعوت چند میهمان برای فیلم خودمان باید نامه نگاری می‌کردیم اما نیم ساعت بعد از شروع فیلم همه دوستان و برگزار کنندگان کم کم رفتند حتی حراست فیزیکی دم در هم جمع کرد و رفت ما ماندیم و فیلم‌مان و عده‌ای خبرنگار که از سر لطف و حمایت از فیلم مانده بودند. در اواسط فیلم با اشاره یکی از دوستان متوجه شدم عده‌ای با موبایل در حال فیلمبرداری از روی پرده سینما هستند. هرچه گشتم کسی را برای عرضه شکایت پیدا نکردم به ناچار خودم شخصا درگیر شدم و موبایل یکی از ایشان را توقیف کردم و نمی‌دانم چرا کسی پاسخگو نبود مگر نه اینکه حفاظت از آثار ارسالی به جشنواره در طول جشنواره با ایشان است اگر آنجا اتفاق بدی در اقدام شخصی من می‌افتاد چه کسی مسوول ماجرا بود. گوشی موبایل را با خود کنفرانس خبری بردم و از شرایط بد و بی احترامی‌های جشنواره گله کردم و فرد خاطی که حتی کارت ورود نداشت با همراهی یکی از مسولین برج میلاد و نه مسوولین جشنواره از سالن بیرون انداخته شد اما در طول کنفرانس خبری با همراهی اندک مسوولین جشنواره که بیشتر برای جلوگیری از تشدید اعتراضات ما تشریف فرما شده بودند دوباره به سالن بازگشت و مقابل چشمان خبرنگاران و مسوولین گوشی موبایل خود را از روی میز کنفرانس مطبوعاتی برداشت و با بخشی از فیلم ضبط شده رفت که رفت. بعد از آن بشنوید از کارکنان جشنواره که در میان خبرنگاران نشسته و سعی در بر هم زدن نشست و جانب داری از الطاف جشنواره که اساسا منت گذاشته و یک فیلم انیمیشن را پذیرفته سخن گفتند و بعضا از جانب خبر نگاران نیز مورد تذکر واقع شدند. اما در پرده آخر نمایش شب آخر بر خلاف تمامی شب‌های گذشته که مسوولیت رساندن و آوردن میهمانان با جشنواره بود بعد از بیرون آمدن از کنفرانس مطبوعاتی متوجه شدم ماشین‌هایی که عوامل را آورده بودند هم رفته‌اند و ما باید برای همه اسنپ گرفتیم. نمی‌دانم چرا وقتی توان مدیریت سانس آخر جشنواره را ندارند چرا به چنین طراحی غیر مسولانه‌ای دست می‌زنند و چرا دبیر جشنواره خود را مبرا از پاسخ گویی می‌داند. کم نیست از این بی احترامی‌ها به جامعه انیمیشن در طول این جشنواره که شاهدش بودیم.
شما پیش از این تجربه همکاری در سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های کوتاه را داشتید. چه شد به ساخت انیمیشن روی آوردید؟
در واقع قالب تولیدی برای من اهمیت چندانی ندارد و نفس فیلمسازی اهمیت دارد. بستگی به این دارد که فضای فیلمی که می‌خواهم کار کنم چه قالبی را بطلبد. حالا می‌تواند انیمیشن، مستند بلند یا کوتاه باشد
محوریت داستان انیمیشن رهایی از بهشت درباره چیست؟
داستان این فیلم از زبان یک نویسنده نقل می‌شود که جا و مکان مشخصی ندارد و در طول سفرهای خود وقایعی را که می‌بیند به صورت داستان نقل می‌کند. در جایی از داستان این حوادث با زندگی شخصی او گره می‌خورند و باعث می‌شوند او به طرز اسرارآمیزی وارد داستان خود شود.
به نظر می‌رسد با توجه به موضوع طرح شده این انیمیشن را نمی‌توان محدود به گروه سنی خاصی نمود!
در سال‌های اخیر شاهد گسترش ژانرهای محدودی از جمله ژانر اجتماعی و طنز هستیم که باعث شد احساس کنیم جای ژانر کودک و اکشن در این سینما خالی است و همین ما را به سمت ساختن این فیلم برد. اما مخاطبین این اثرهمه طیف‌ها را در بر می‌گیرد و انیمیشنی نیست که تصور شود مخاطبان آن تنها کودکان است. تلاش ما براین بوده تا فیلمی ارائه دهیم که بتواند برای تماشاگردر سینما جذاب باشد و هیچگونه محدودیت سنی در نظر نداشتیم.
پشت دروازه بهشت تنها انیمیشن حاضر در این دوره از جشنواره است که در بخش سودای سیمرغ هم حضور دارد. فکر می‌کردید برای نمایش در جشنواره و به ویژه بخش مسابقه انتخاب شود؟
جشنواره فجر پیشترها گرایش به سمت انیمیشن نداشت و در نتیجه انیمیشن‌ها اقبالی در این جشنواره نداشتند. اما در سال‌های اخیر وضعیت تغییر کرده و ما شاهد هرچه پربارتر شدن این جشنواره هستیم. این برای اولین بار است که یک فیلم انیمیشن به بخش سودای سیمرغ راه یافته که این نشان از مورد توجه واقع شدن وجوهات سینمایی این اثر توسط هیات انتخاب این جشنواره است. این اثر با بالاترین استانداردهای جهانی تهیه و تولید شده و تکنیک‌های به کار رفته در این فیلم از به روزترین تکنیک‌های انیمیشن هستند.
تولید انیمیشن همواره با سختی‌های مضاعف تری در سینمای ما همراه بوده است. درباره ساخت این انیمیشن چگونه تجربه‌ای بود؟
جنس مسائلی که در این مدت با آن‌ها دست و پنجه نرم کردیم مانند هر فیلم سینمایی دیگری است. اما آن چه این اثر را با سایر فیلم‌های انیمیشن و حتی سینمایی متمایز می‌کند، صمیمیت و همبستگی فوق‌العاده‌ای است که میان تمامی عوامل تهیه و تولید برقرار بوده و است. عشق وشوقی که از طرف عوامل برای تک تک فریم‌های فیلم صرف شده بسیار فوق العاده و تحسین‌برانگیز است و صد البته دستیابی به چنین کار پیچیده‌ای با این سطح فنی و تکنیکی کار ساده‌ای نبوده و نیست.
آیا انیمیشن دچار اصلاحیه در طول کار شد؟
فیلم هنوز به مرحله گرفتن پروانه نمایش نرسیده است و طبیعتا فعلا این مسائل برای ما مطرح نشده است. البته بعضی از دوستان به طور غیررسمی مواردی را گوشزد کرده‌اند که امیدوارم در همین حد غیر رسمی و دوستانه باقی بمانند.
معمولا تصور می‌شود انیمیشن در مقایسه با فیلم‌های سینمایی کمتر دچار ممیزی خواهد شد. فکر می‌کنید دراین باره در چه موردهایی ممکن است تذکرداده شود؟
سه مورد است.۱) نداشتن حجاب برخی شخصیت‌ها خصوصا شخصیت اصلی داستان ۲) یک صحنه‌ای وجود داردکه همسر شخصیت اصلی بعد از مدت‌ها دوری بازگشته و یکدیگر را در آغوش می‌گیرند که البته چند جای دیگر هم پلان‌های این چنینی داریم که اصلا مبتذل نیستند۳) برخی صحنه‌های نبرد که خشونت زیادی دارند.
با این توصیفات اگر دچار ممیزی شود انیمیشن آسیب خواهد دید!!
هنوز کسی به طور رسمی صحبت از ممیزی نکرده ولی قطعا هر تغییری در کار باعث آسیب جدی خواهد شد و حقیقت این است که اگر چنین تصمیمی باشد که امیدوارم نباشد، علی‌رغم میل باطنی از اکران داخلی صرف نظر خواهم کرد چون این کار نتیجه تلاش چهار سال یک تیم بزرگ است و باید در بهترین شرایط اکران شود.
حضور فیلم سازان جوان به ویژه در حوزه انیمیشن را در جشنواره این دوره چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با این مسئله بسیار موافقم چون باعث می‌شود جوانان انگیزه پیدا کنند و پیشکسوت‌ها در مقام مقایسه قرار بگیرند تا سعی کنند داشته‌های خود را ارتقا دهند. به نظرم دبیر جشنواره از این بابت رویکرد صحیحی داشته است.
بدون دیدگاه