مونا کریمی|انزوا عنوان نخستین فیلم بلند سینمایی مرتضی علی عباس میرزایی فیلمساز جوان و کار اولی، روایتگر داستانی با محوریت قضاوت در گونه اجتماعی است. پوستر فیلم توسط علی فرآورده فیلمساز مستقل طراحی شده و قرار است در جشنواره سی و پنجم فیلم فجر در کنار صاحبان آثار دیگر سینمایی به نمایش درآید.

در فیلم سینمایی انزوا قرار است با چه گونه و قصه‌ای مواجه شویم و ویژگی فیلم از نظر شما چیست؟

انزوا فیلمی اجتماعی با موضوع قضاوت است و به دلیل موقعیت جذاب موضوع قضاوت و علاقه به فیلمنامه آن را کار کردم. به نظرم فیلم متفاوتی است، در واقع مرتضی علی عباس‌میرزایی مانند هر فیلم‌سازی یک نفر است و طبیعتا چون با همه فرق دارم کارم هم متفاوت خواهد بود.

در یکی دو سال اخیر پرداخت به موضوعاتی اعم از قضاوت در میان آثار فیلم سازان ما دیده می‌شود و گاهی گفته می‌شود به دلیل توجه به این موضوع‌ها از سینمای فرهادی تقلید کرده‌اند. آیا این موضوع شامل حال شما می‌شود؟

اگر کسی این را بگوید نشان داده که فیلم را ندیده است و هرکسی فیلم را دیده اذعان داشته که فیلم اجتماعی متفاوتی دیده است. فیلم‌های کوتاهم نشان می‌دهد که شکل فیلم سازی من مثل ایشان نیست و قیاس مع الفارق است. اصغر فرهادی را دوست دارم و سینمای او برایم قابل احترام است، اما هیچ وقت ادای او را در نمی‌آورم. مگر می‌شود فیلمی بسازید و درباره اخلاق حرف نزند حتی درباره بی‌اخلاقی هم حرف بزنید باز اخلاق را یادآوری کرده‌اید. این نوع نگاه اشتباه است و مگر می‌شود هملت شکسپیر را یک نفر اجرا کند و فرد دیگری اجرا نکند؟ یا طرح موضوع قضاوت در کلاس چهل نفره که آیا مگر تضمینی وجود دارد که همه به یک شکل انشاء را بنویسند؟ این گونه نیست.

امسال شاهد حضور فیلم سازان پیشکسوت مثل مسعود کیمیایی در کنار فیلم اولی‌ها هستیم. نظرتان چیست؟

به شخصه عاشق مسعود کیمیایی و فیلم‌های ایشان هستم و به نظرم مسعود کیمیایی یعنی سینمای ایران. خوشحالم که در جشنواره‌ای هستم که مسعود کیمیایی حضور دارد و نام جشنواره مزین به علی حاتمی است که عاشق ایشان بودم. خوشحالم فیلم من در کنار دوستانم مثل وحید جلیلوند و… و هم کلاسی‌هایم در دوران دانشجویی که با هم فیلم کوتاه می‌ساختیم در جشنواره سی و پنجم حضور دارد. خود را در اندازه‌ای نمی‌دانم که رقیب مسعود کیمیایی باشم، ایشان جلوتر از من و همواره برنده است.

در ساخت فیلم نهاد و ارگانی از شما حمایت کرد؟

هیچ نهادی حمایت نکرد و فارابی هم ما را رد کردکه به نظرم فیلمنامه را نخوانده بود چون متنی که برای وصل کردن به فیلمنامه به ما دادند ربطی به فیلمنامه ما نداشت حتی نام مرا اشتباه نوشته بودند. ما دوست داشتیم که از فیلم حمایت شود، چون شرایط فیلمسازی به ویژه برای فیلم اول سخت است و کسی اعتماد نمی‌کند، اما همه به همت هم با کمک دوستان کار را شروع کردیم.

فکر می‌کردید فیلم به جشنواره راه پیدا کند؟

ما بسیار سخت تولید را آغاز کردیم، از بازنویسی فیلمنامه تا پروانه ساخت سختی‌های بسیاری کشیدیم. به این فکر کردم که به آدم‌هایی که به من اعتماد کردند نشان دهم که اعتمادشان درست بوده است و به کسانی که به راحتی به ما نه گفتند نشان دهم اشتباه می‌کنند و به خواسته‌هایم رسیدم. انتخاب فیلم در جشنواره فجر فرصتی است که همان آدم‌ها به من دادند که بقیه به نتیجه برسند و به امثال ما اعتماد کنند.

کمی درباره طراحی پوستر فیلم توضیح دهید؟

پوستر فیلم کار علی فرآورده فیلمساز مستقل است که طراحی پوستر فیلم سینمایی ملک سلیمان را انجام داد که سیمرغ هم دریافت کرد. عکس روی پوستر زهره شخصیت اصلی فیلم است که دلمان می‌خواست بازیگران بزرگ بازی کنند، اما چون عده‌ای از بازیگران نقش را وجبی و متری انتخاب می‌کنند، بنابراین کوتاه بودن نقش اذیتشان کرد و نپذیرفتند. با شناختی که اطرافیان از خواهرم داشتند پیشنهاد دادند تا او نقش را بازی کند که پذیرفت.

صحبت‌هایی مبنی بر تصویر لعیا عباس میرزایی خواهر شما در پوستر صورت گرفت مبنی بر این که از چهره خواهرتان در پوستر استفاده شده است. درباره آن توضیح دهید؟

همه نقش‌های فیلم کوتاه است، اما نقش زهره قهرمانی است که ابتدای فیلم می‌میرد و همه درباره او صحبت می‌کنند. اگر زهره از بین نمی‌رفت قصه شروع نمی‌شد. زهره نماد زنان و مادران دلسوز کشور است که با سختی صورت خود را سرخ نگه می‌دارند و بی رحمانه درباره آن‌ها قضاوت می‌شود و مورد اتهام قرار می‌گیرند. پوستر فیلم و تصویر زهره ایده آقای فرآورده بود که مخالف آن بودم، چون نظرم این بود که فیلم بازیگران زیادی دارد. وی جواب‌های منطقی داد که قانع شدم این پوستر کار شود. اول این که زهره شخصیتی است که اگر نبود انزوا ساخته نمی‌شد که می‌توانست یکی از سوپراستارهای زن سینمای ایران باشد که بسیاری روی ما را در این زمینه به دلایل مختلف زمین انداختند. قطعا اگر استار آن را بازی می‌کرد برایش خوب بود، چون شخصیت‌ها تا پایان فیلم درباره زهره حرف می‌زنند. نکته دیگر این که بازیگران زیادی در این فیلم داریم و اگر همه را در پوستر بیاوریم و یک نفر نباشد باعث دلخوری می‌شود. بازیگر نقش اصلی مرد فیلم امیرعلی دانایی است که بسیارزحمت کشید و چون هیچ کس موافق حضور او در فیلم نبود و قضاوت اشتباه آدم‌ها درباره او زیاد بود قرار شد این پوستر فستیوال مسابقه ایران باشد و در پوستر مسابقه خارج از ایران پوستر دیگری از امیرعلی دانایی رونمایی کنیم.

پس می‌توان گفت این گونه نبوده که تصور شود به دلیل نسبت شخصیت اصلی فیلم با شما چهره او بر پوستر قرار گرفته است؟!

اگر لعیا (خواهرم) نقش را بازی نمی‌کرد و هرکس دیگر جای او بود باز تصویر آن بازیگر روی پوستر نقش می‌بست. به عنوان یک رسانه‌ای از شما می‌خواهم این فرهنگ را نشر دهیدکه امروز تصویر نگار جواهریان به عنوان همسر رامبد جوان روی پوستر نیست بلکه چون نقش نگار را بازی کرده چهره‌اش روی پوستر است و یا دختر مسعود جعفری جوزانی به دلیل فرزند کارگردان بودن روی پوستر نیست، بلکه او گره فیلم است و باید در پوستر باشد. متاسفانه درباره ما بی رحمانه قضاوت کردند و این نشان می‌دهد افرادی که صحبت از اخلاق می‌کنند قضاوت اشتباه دارند. خواهرم فیلمساز و تهیه‌کننده تلویزیون است که بسیار زحمت کشید و من هم در کار کردن بی‌رحم‌ترین آدم هستم. نظرم این است که بازیگران یا کار را درست انجام بدهند و تلاش کنند و یا خداحافظی کنیم، به هرحال سخت‌گیری خاص خود را دارم.

رویکرد و مدیریت جشنواره امسال فیلم فجر را تا امروز چگونه دیدید؟

از جسارت محمد حیدری مبنی بر حذف بخش مسابقه فیلم اولی‌ها و قرار دادن فیلم اولی‌ها کنار بزرگان بسیار لذت بردم تا جوانان هم بتوانند خودشان را نشان دهند جایزه معیار موفقیت فیلم نیست، بلکه مخاطبان در طول زمان نشان می‌دهند که آیا فیلمساز در کارش موفق بوده یا نه؟! بسیاری پیش از آقای حیدری در سنوات مختلف جشنواره قدرت بیشتری داشتند و این کار را نکردند و متاسفانه در دوره‌های گذشته بسیاری از دوستان فیلم‌هایشان در جشنواره دیده نشد. ما ایرانیان عادت داریم بگوییم آدم جدید کارش را نمی‌داند و نفر بعدی خوب است، در واقع امید کاذب داریم و در زمان حال زندگی نمی‌کنیم. نباید بی‌رحمانه کسی را قضاوت کرد، مطمئنا روزی فرا می‌رسد که بگوییم دوره محمد حیدری خوب بود. از مادرم که محیط آرام بخشی را برایم فراهم کرد و خواهرم تشکر می‌کنم. هم چنین از دوستانم فرشاد بیات که حضورش در تولید فیلم بسیار موثر بود و ازمهدی ایل بیگی، پیمان جعفری، امیرعلی دانایی و تک‌تک عوامل برای تولید این کار سپاسگزارم.