مونا کریمی|سید امیر سیدزاده تهیهکننده گزیده کارسینما و تلویزیون که دغدغه ساخت فیلمنامههای متفاوت سینمایی و به دور از کلیشههای تکراری را دارد، موفق شد مجوز اکران فیلم سینمایی مادر قلب اتمی به نویسندگی و کارگردانی علی احمدزاده راپس از دو سال توقیف کسب کند و به نمایش درآورد. مادر قلب اتمی را میتوان اثری جسوانه و البته عجیب در سینمای ایران دانست، فیلمی سرشار از استعاره و مفاهیم عمیق ریز و درشت که در فضایی سورئال فارغ از ارائه زمان ومکان مشخص روایت میشود و با عدم پیروی از اصول کلاسیک قصهگویی، میتواند فرم جدیدی در سینمای ایران تلقی شود. سیدزاده سال گذشته و در سی وپنجمین جشنواره فیلم فجر دو فیلم سینمایی شماره ۱۷ سهیلا به نویسندگی و کارگردانی محمود غفاری در بخش سودای سیمرغ و فیلم سینمایی خاطرات پاییزی به کارگردانی علی فخر موسوی و تهیه کنندگی مشترک با ویکتور ویلهلم را در بخش هنر و تجربه به نمایش درآورد که البته فیلم سینمایی خاطرات پاییزی در جشنواره جهانی فیلم فجر نیز حضور داشت. با سید امیر سیدزاده به بهانه اکران فیلم مادر قلب اتمی گفتگو کردهایم که در ادامه میخوانید.
چه ویژگی فیلمنامه نظرتان را جلب کرد تا مادر قلب اتمی را بسازید؟ آیا در طول کار با آقای احمدزاده در خصوص حذف یا اضافه کردن بخشهایی از فیلمنامه تعامل داشتید؟
در نگاه اول فیلمنامه را متفاوت و جسورانه دیدم و در طول کار پس از مشورتها و گفتگوهاى طولانى و اصلاحاتی که در جهت بهتر شدن فیلمنامه نهایى داشتیم این فیلمنامه به عنوان نسخه فینال مورد توافق طرفین قرار گرفت
در ابتدا فکر میکردید علی احمدزاده که دومین تجربه سینمایی را در کارنامه دارد، بتواند از عهده فیلمی با این ساختار خاص بربیاید؟ تجربه کار با کارگردانان فیلم اولی و جوان چه ویژگیهایی دارد؟
به هر حال روش کارى من اعتماد به کارگردان فیلم اولى است، خصوصا وقتى فیلمنامهاى متفاوت از آنچه در سینماى معمول ما وجود دارد ارائه میدهند که نشان از توانایى آنها براى برآمدن از پس کار دارد. کارگردان فیلم اولیها معمولا براى ساخت فیلمشان انرژى و توانایى مضاعف دارند، چون میخواهند با نشان دادن قدرت کارگردانى خودشان و خلاقیتهاى جدیدى که شاید دیگران تا کنون نداشتند و یا اعمال نکردند، فیلمى شایسته و جویاى نام بسازند و من هم به این روحیات احترام میگذارم و علاقهمند به کشف استعدادهاى جدید هستم، بنابراین با آنها کار میکنم
با توجه به پرداخت لایههای زیرین فیلم به مسائل سیاسی و ادعای عدهای مبنی بر به استهزا گرفتن موضوع انرژی هستهای در فیلم، آیا مادر قلب اتمی فیلمی جناحی سیاسی تلقی میشود؟
بستگى به این دارد که سیاست را چگونه تعریف کنیم. این فیلم به اتفاقى هم زمان با روى کار آمدن رئیس جمهورى در بیست و هفتمین سالگرد پیروزى انقلاب میپردازد که در شب اول واریز یارانهها رخ میدهد. منظورکارگردان با دیالوگ هاى بازیگران وکدهایى درباره شخصیتها در فیلم میتواند هم برداشت سیاسى باشد و هم نه. ولى در مجموع به موضوعات متفاوتى از قبیل اقتدار در تمدن ایرانیان مربوط به پیشینه تاریخى چند هزار ساله، تمسخر دشمنان انقلاب در شبکه هاى ماهوارهاى وحق مسلم در برخوردارى از داشتن انرژى هسته اى میپردازد.متاسفم براى کسانى که فیلم را درک نمیکنند و تفسیر به راى بر عکس مینمایند.
مادر قلب اتمی فیلمی فاقد قصهگویی است که با فرم جدیدی در سینما روایت میشود. آیا نگران عدم ارتباط مردم با فیلم به دلیل همین مشخصهها نبودید؟ آیا هدف ساخت فیلمی با مخاطبان خاص بود؟
از ابتدا میدانستم این فیلم به دلیل بیان موضوعات مهم در قالب سورئال، باید مخاطبان خاص خود را به خصوص دانشجویان و قشر دانشگاهى داشته باشد، ولى مخاطب عام هم میتواند با کمى دقت و فکر در مورد دیالوگها بسیاری از مسائل را متوجه شود.
آیا فکر میکنید سینمای ما دچار سیاستزدگی شده است؟
قطعا سینماى ما در چند سال گذشته و هم اکنون دچار یک سیاست زدگى شده است که هر گروه و جناحى با تفسیر به راى خودشان بهرهبردارى لازم از این سیاست زدگى را میکنند.
گفته میشود فیلم به بیریشگی جوانان پرداخته است! نظرتان چیست؟ آیا میتوان فیلم را نمایشگر دغدغه نسل جوان دانست؟
فیلم را میتوان دغدغههاى نسل جوان دانست، اما این که به بى ریشگى جوانان پرداخته است به معنى عام قبول ندارم، بلکه معتقدم به بررسى علل بىریشگى در نسل جوان پرداخته و نسخه پیشگیرى قبل از درمان را ارائه میکند.
فیلم در مرز رئال و سوررئال حرکت میکند و اثری ساختارشکنانه به حساب میآید. آیا با ساخت این فیلم باید شاهد تولد سینمای جدید در جریان اصلی سینمای ایران باشیم؟
معتقدم این سبک فیلم تا کنون در سینماى ایران سابقه نداشته است و همه مجلات معتبر خارج از ایران و منتقدان مطرح جهانى هم به این امر اذعان دارند.
به نظر شما علت مخالفت با اکران فیلم در این مدت چه بود و چرا در توقیف به سر میبرد؟
فیلم از سال ۹۴پروانه نمایش داشت ولى یک مسئول خودسر با سوء استفاده از موقعیت شغلى و به دلیل خصومت شخصى با کارگردان بصورت غیر قانونى فیلم رو در محاق توقیف قرارداده بود. شاهد ادعاى من همین بس که فیلم اکنون با همان نسخه مورد موافقت شوراى پروانه نمایش در شهریور سال ٩۴که موجود نیز است به اکران درآمده و هیچ تغییرى در آن داده نشده است.
چه دلیلی باعث شد تصمیم بگیرید اکنون بعد از ۲ سال با رایزنی میتوان فیلم را اکران کرد؟
من از سال ٩۴ که شوراى پروانه نمایش موافقت خود را با نمایش فیلم اعلام کرد پیگیر اکران فیلم بودم، اما همان مسئولى که خودش را مجتهد سینما مىدانست و امیدوارم روزى براى همیشه از سینما بیرونش کنند باعث عدم اکران فیلم با روابط غیر قانونى شده بود تا این که به دادسراى کارمندان دولت علیه این مسئول خودسر شکایت کردم و در نهایت موضوع با وساطت دکتر ایوبى معاون سینمایى وقت حل شد و ایشان دستور تحویل پروانه نمایش فیلم را دادند.
چه جوایزی در جشنوارههای خارجی برای این فیلم کسب کردید؟
فیلم در بیش از بیست جشنواره معتبر جهانى با شروع از جشنواره برلین حضور داشته و به دلیل تفاوتی که از لحاظ ساختارى داشت، لوح تقدیر دریافت نمود.
در حال حاضر چرا حوزه هنری فیلم را اکران نمیکند؟ با وجود چند بار نامه نوشتن شما به حوزه هنری آیا پاسخی دریافت کردید؟
حوزه هنرى قوانین و مقررات خاص خودش را براى اکران فیلمها دارد و از قوانین وزارت ارشاد پیروى نمیکند، به همین دلیل هر فیلمى را اراده کند تحریم و هر فیلمى را بخواهد اکران میکند. هنوز مسئول سینمایى حوزه و رئیس حوزه هنرى به نامههاى من جواب ندادند که همین امر خود دلیل محکمى بر تحریم فیلم از سوى این نهاد است.
وضعیت فروش فیلم در روزهای اول بسیار عالی آغاز شد. در حال حاضر فروش به چه شکل است؟
پس از گذشت حدود ١٩روز از آغاز اکران که پنج روز آن نیز سینماها تعطیل بوده و در واقع پس از ١۴روز نمایش فیلم در آستانه ورود به باشگاه میلیاردىها قرار دارد. البته حملات تروریستى تاثیر شدیدى در افت فروش همه فیلمهاى روى پرده از جمله این فیلم داشته است. به نظرم روزهاى آینده پیشبینى بهترى از نظر فروش خواهیم داشت چون تبلیغات تلویزیونى فیلم هم در جهت اطلاع مخاطبان از اکران این فیلم آغاز شده و تاثیر مثبتی در فروش خواهد گذاشت. شروع تعطیلات مدارس و پایان ماه مبارک رمضان هم عوامل دیگری در فروش بیشتر و بهتر فیلمها خواهند بود.
آیا از زمان اکران فیلم در ماه رمضان راضی هستید؟ در این مدت تبلیغات چندانی هم از فیلم وجود نداشت!
قطعا از تبلیغات فیلم راضى نیستم، چون تبلیغات تلویزیونى فیلم از امروز به صورت محدود آغاز شده و هیچ نهاد و ارگانى هم حتى در حد یک بیلبورد به فیلم کمکى نکرده است. تبلیغ در شبکههاى ماهوارهاى هم طبق قانون ممنوع است.به دلیل عجز از پرداخت هزینههاى تبلیغاتى، توان تبلیغات گسترده از پخش کننده سلب و در نتیجه فیلم به گفته کارگردان به صورت یتیمانه اى اکران شده است. در این رابطه به پست اینستاگرامى خانم بهنوش بختیارى در تاریخ ٢٨خرداد مراجعه کنید که تسلیت تسلى بخش را به من بابت اکران یتیمانه فیلم گفتهاند.
فیلم تا چه حد دچار ممیزی در طول ساخت و حتی در زمان اکران شد؟
فیلم در ابتدا دچار ۱۹دقیقه ممیزى شد که پس از حضور من و کارگردان در جلسات مشترک با نماینده شوراى پروانه نمایش این مدت زمان به شش دقیقه تقلیل یافت که با چهار دقیقه نریشن گذارى صداى محمدرضا گلزار و دو دقیقه حذفى مواجه شد.
آیا انتخاب بازیگران براساس نگاه به گیشه صورت گرفت؟
بله از ابتدا به گیشه فکر کردیم. انتخاب بازیگرى کاملا تجارى در مقابل بازیگرى کاملا هنرى نیز از تفکرات کارگردان و مشورت با من صورت گرفته است که براى انتقال واقعى مقصود کارگردان میتواند کستینگ مهمى بوده باشد که در نهایت نظرنهایى کارگردان و همکارى من باعث انتخاب این بازیگران گردید
شما تهیهکننده گزیده کاری هستید. چه معیارهایی باعث میشود فیلمنامهای را برای ساخت بپذیرید؟
هر فیلمنامهاى که حرف تازهاى براى فرار از سینماى تکرارى داشته باشد براى من جذاب خواهد بود ضمن این که خلاقیتهاى فراوان نسل جوان و فیلم اولى هم قابل تشویق است و نباید مغفول واقع شوند
قرار است برای تلویزیون سریالی با مشارکت لهستان و چک بسازید!؟
مشارکت خارج از کشور این سریال تامین شده است ولى در این مدت حتى موفق به ملاقات مسئولین تلویزیون نشده ام تا پروژه را برایشان توضیح دهم که این هم از نکات تاسف بار نداشتن دغدغه هاى فرهنگى مسئولین ماست.
چرا از ساخت فیلم سینمایی روی خط صفر به کارگردانی مهرداد غفارزاده انصراف دادید؟
به دلیل نبود زمان کافى و عجله فرد مشارکت کننده براى زودتر کلید زدن آن فیلم و در اختیار نداشتن بودجه مصوب فارابى که بخشى از هزینهها را تامین مىکرد از آن پروژه انصراف دادم.
آیا میتوان گفت فروش بالای یک فیلم نشانه موفقیت آن است؟
از لحاظ اقتصادى میتواند نشانه موفقیت باشد، اما از لحاظ رشد فکرى مخاطب و انتقال آموزههاى اصیل فرهنگى باید مورد بررسى قرار گیرد. البته سلیقه مخاطب امروزى ما بیشتر ژانر طنز و کمدى را میپسندد و به محتوا و مفهوم توجه چندانی ندارد که توضیح آن در مجال این گفتگو نمیگنجد.
قرار است فیلم سینمایی شماره ۱۷ سهیلا چه زمانی اکران شود؟
ان شاءاله پس از ایام محرم و صفر فیلم سینمایی شماره ١٧سهیلا کار درخشان محمود غفارى که نخستین فیلم سینمایى ایشان است اکران شود.