صبا شادور | در یک دهه اخیر تعدادی از بازیگران مرد مطرح سینمای ایران در جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت جوایز سیمرغ بازیگری شدند، اما جایزه‌ای دریافت نکردند. پیش از این در گزارشی درباره بازیگران زن که در یک دهه اخیر موفق به دریافت سیمرغ بلورین بازیگری از جشنواره فیلم فجر نشدند، نوشتیم. در این گزارش ۱۰ دوره اخیر جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۴-۱۳۸۴) را برگزیدیم تا با نگاهی گذرا ببینیم کدام بازیگر مرد سینمای ایران در این سال‌ها جایزه‌ای کسب نکرده است. در ۱۰ دوره اخیر جشنواره فیلم فجر، چهره‌هایی چون چون صابر ابر، حمید گودرزی، پوریا پورسرخ، مسعود رایگان، مجید صالحی،، نیماشاهرخ شاهی، بیژن امکانیان، مهران مدیری، پژمان بازغی و مهرداد صدیقیان، جزو همین بازیگرانی هستند که سیمرغ بلورین جشنواره هیچ گاه بر شانه‌هایشان ننشسته است.
دوره بیست و چهارم (۱۳۸۴)
در دوره بیست و چهارم، بهترین بازیگر نقش دوم مرد به حمید لولایی برای فیلم «چند می‌گیری گریه کنی» به کارگردانی شاهد احمد لو تعلق گرفت. از دیگر کاندیدهای این دوره می‌توان به عباس امیری برای فیلم «جایی در دوردست»، بیژن امکانیان برای فیلم «تقاطع»، کامبیز دیرباز برای فیلم «به نام پدر» و حسن پورشیرازی برای فیلم «به آهستگی» اشاره کرد. این جایزه می‌توانست در دستان حسن پورشیرازی باشد که دومین بار بعد از فیلم « میهمان مامان» در دوره‌های قبل نامزد بهترین بازیگر شده بود. پورشیرازی هم که بیش از ۱۵ فیلم سینمایی در کارنامه خود دارد، تاکنون برنده سیمرغ نشده است.. آن سال بازی خوب بیژن امکانیان در فیلم « تقاطع» نیز از نگاه منتقدان دور نماند. امکانیان هم از جمله بازیگرانی است که هیچ وقت موفق به دریافت سیمرغ بلورین نشده است. سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در بیست و چهارمین دوره به پرویز پرستویی برای فیلم «به نام پدر» تعلق گرفت. از دیگر نامزدهای این بخش می‌توان به عزت‌الله انتظامی برای فیلم «ستاره‌ها ۱» اشاره کرد. دو دوره قبل‌تر نیز انتظامی برای فیلم «جایی برای زندگی» کاندید بازیگری شده بود. حمید فرخ‌نژاد برای فیلم «چهارشنبه سوری»، امین تارخ برای فیلم «پرونده هاوانا»، یوسف مرادیان نیز برای «شاهزاده ایرانی» و محمود پاک‌نیت برای فیلم «سفر به هیدالو» کاندید بهترین بازیگر نقش اول مرد در این دوره شده بودند. البته پاک نیت هم از جمله بازیگران سینما است که تا کنون هیچ سیمرغی را دریافت نکرده است.
دوره بیست و پنجم (۱۳۸۵)
دوره بیست و پنجم جشنواره فیلم فجر با حواشی درباره نمایش فیلم «سنتوری» به کارگردانی داریوش مهرجویی همراه بود. این حواشی اگرچه منجر به اکران کوتاه مدت این فیلم شد اما هیئت داوران بهرام رادان بازیگر سینما را برای فیلم «سنتوری» برگزیدند و جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به او تعلق گرفت. دیگر نامزدهای این بخش سعید پورصمیمی برای فیلم «تک درخت‌ها»، مسعود رایگان برای فیلم «خون بازی» و پوریا پورسرخ برای فیلم « روز سوم» بودند. البته بازی رادان واقعاً برای همه منتقدان و همچنین هیئت داوران یک سر و گردن بالاتر از دیگر بازیگران این دوره بود. در همین دوره سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به افشین هاشمی برای فیلم «پابرهنه در بهشت» تعلق گرفت. از دیگر نامزدهای این بخش مهرداد صدیقیان برای فیلم «اتوبوس شب»، جعفر والی برای فیلم «پاداش سکوت»، صابر ابر برای فیلم «مینای شهر خاموش»، حامد بهداد برای فیلم «روز سوم» اشاره کرد. البته جعفر والی هم که در فیلم‌های زیادی به ایفای نقش پرداخته است، هیچ وقت سیمرغ بلورینی دریافت نکرد. علاوه بر این بازیگر، مهرداد صدیقیان بازیگر جوان سینمای ایران هم که با موج بازیگران تازه از راه رسیده، به سینما آمد، هم تنها برای فیلم «اتوبوس شب» کاندید سیمرغ بلورین شد و دیگر بعد از این فیلم موفق به درییافت سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر نبود. صابر ابر هم از جمله بازیگرانی است که موفق به دریافت سیمرغ بلورین تا کنون از جشنواره فیلم فجر نشده است.
دوره بیست و ششم (۱۳۸۶)
در دوره بیست و ششم فیلم فجر، در بخش بهترین بازیگر نقش اول مرد باید به امین حیایی اشاره کرد که برای فیلم «شب» توانست سیمرغ بلورین نقش اول مرد را به‌دست آورد. شهاب حسینی برای فیلم «محیا» دیپلم افتخار کسب کرد. از دیگر نامزدهای این بخش می‌توان به محمدرضا فروتن برای فیلم «کنعان»، حبیب رضایی برای فیلم «همیشه پای یک زن در میان است» و رضا ناجی برای فیلم «آواز گنجشک‌ها» اشاره کرد. البته فروتن در یک دهه اخیر هیچ سیمرغی را کسب نکرده است اما در دوره‌های پیشین برای فیلم‌های «قرمز» و «به آهستگی» برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از هفدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «قرمز» و همچنین برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد در بخش بین‌الملل بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «به آهستگی» شد. البته ناجی هم هیچ گونه سیمرغی را کسب نکرده است. در بخش بهترین بازیگر نقش دوم مرد، محسن طنابنده برای فیلم «استشهادی برای خدا» جایزه را دریافت کرد. سیاوش چراغی پور برای فیلم «همیشه پای یک زن در میان است»، محمد کاسبی برای فیلم «دیوار»، مهران مدیری برای فیلم «همیشه پای یک زن در میان است» و حسن نجاریان برای فیلم «فرزند خاک» از جمله نامزدهای این بخش بودند. مدیری هم که ستاره‌ای در تلویزیون به شمار می‌رود، در سینما آنقدر که باید نقش‌های او دیده نمی‌شود.
دوره بیست و هفتم (۱۳۸۷)
در دوره بیست و هفتم جشنواره فیلم فجر، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به شهاب حسینی برای فیلم « سوپر استار» به کارگردانی تهمینه میلانی تعلق گرفت. محمدرضا فروتن برای فیلم «عیار ۱۴» هم می‌توانست گزینه‌ای دیگر برای دریافت سیمرغ بلورین باشد. چرا که پیش از این نیز شهاب حسینی برای فیلم «شمعی در باد» هم جایزه گرفته بود. اما فروتن تنها برای فیلم «کنعان» نامزد شده بود. شهاب حسینی نیز برای بازی در فیلم «درباره الی» هم کاندید شده بود. مسعود رایگان برای فیلم «زادبوم» و پرویز پرستویی برای فیلم «بیست» هم از جمله کاندیدهای این بخش بودند. اما در بخش بهترین بازیگر نقش دوم مرد علیرضا خمسه برای فیلم «بیست» جایزه را کسب کرد. در این میان از دیگر نامزدهای این بخش باید به حامد کمیلی برای فیلم «تردید»، صابر ابر برای فیلم «درباره الی»، کامبیز دیرباز برای فیلم «عیار ۱۴ »، افشین هاشمی برای فیلم «کودک و فرشته » اشاره کرد.
دوره بیست و هشتم (۱۳۸۸)
در بیست و هشتمین دوره از جشنواره فیلم فجر، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد دوباره به محسن تنابنده برای دو فیلم « سنگ اول» و «هفت دقیقه تا پاییز» تعلق گرفت. از دیگر نامزدهای این بخش محمدرضا فروتن برای فیلم «چهل سالگی»، امین حیایی برای فیلم «بیداری رویاها»، حمید فرخ نژاد برای فیلم «شب واقعه»، هدایت هاشمی برای فیلم «لطفاً مزاحم نشوید» بودند که در این بخش محمدرضا فروتن برای سومین بار باز هم در یک دهه کاندید سیمرغ بلورین شد اما جایزه را به خانه نبرد. در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل مرد هم مهدی فقیه برای فیلم «ملک سلیمان » جایزه را دریافت کرد. از دیگر نامزدهای این بخش حامد بهداد برای فیلم «هفت دقیقه تا پاییز»، کوروش تهامی برای فیلم «به رنگ ارغوان»، امیر جعفری برای فیلم «کیفر» و جمشید هاشم پور نیز برای فیلم «کیفر » بودند. تهامی تا کنون ۱۵ فیلم در کرنامه خود دارد که برای هیچ کدام از این‌ها موفق بهدریافت سیمرغ بلورین نشده است.
امیر جعفری هم از جمله بازیگرانی است که در فیلم‌های زیادی به ایفای نقش پرداخته اما همچنان در انتظار سیمرغ بلورین است.
دوره بیست و نهم (۱۳۸۹)
دوره بیست و نهم جشنواره فیلم فجر یکی از شلوغ‌ترین دوره‌هایی بود که تعداد کاندیدها به یک باره بالاتر از حد معمول رفت و هیئت داوران بیانیه‌ای را در همین زمینه صادر کردند. تعداد نامزدهای سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به هفت بازیگر رسید که از میان این تعداد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به مهدی هاشمی برای فیلم « آلزایمر» تعلق گرفت. از دیگر نامزدهای این بخش پرویز پرستویی برای فیلم « سیزده ۵۹ »، فرخ نعمتی برای فیلم «برف روی شیروانی داغ »، علی مصفا برای فیلم آسمان محبوب«، پولاد کیمیایی برای فیلم »جرم«، پژمان بازغی برای فیلم » ندارها« و حسین یاری برای فیلم »پاریس تا پاریس« اشاره کرد. کیمیایی هم تاکنون هیچ سیمرغ بلورینی را از جشنواره فیلم فجر کسب نکرده است. نعمتی هم از جمله بازیگرانی است که هرگز به سیمرغ بلورین دست پیدا نکرده است. جایزه بهترین بازیگر نقش دوم مرد در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر به حامد بهداد برای فیلم »جرم « تعلق گرفت. از دیگر نامزدهای این بخش شهاب حسینی برای فیلم »جدایی نادر از سیمین«، بهروز بقایی برای فیلم » سیب و سلما «، محسن تنابنده برای فیلم » ندارها«، حسین محب‌اهری برای فیلم »گلچهره «، کامران تفتی برای فیلم » مرگ کسب و کار من است« و شاهرخ فروتنیان برای فیلم »آقا یوسف « بودند که در این بخش حسین محب اهری بازی خوبی را در فیلم »گلچهره ارائه داده بود. فروتنیان هم تا کنون جایزه‌ای از جشنواره فیلم فجر کسب نکرده است.
دوره سی‌ام (۱۳۹۰)
در سی امین دوره از جشنواره فیلم فجر با فیلم‌های بیشتری درباره دفاع مقدس روبرو بودیم. جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به فرهاد اصلانی برای دو فیلم «خرس» و «زندگی خصوصی» تعلق گرفت. دیگر نامزدهای این بخش حمید فرخ‌نژاد برای فیلم «گشت ارشاد» و «روزهای زندگی»، رضا عطاران برای فیلم «خوابم می‌آد»، حسین یاری برای فیلم « یک سطر واقعیت»، میلاد کیمرام برای فیلم «ملکه» و مصطفی زمانی برای فیلم «یک عاشقانه ساده» بودند که نتوانستند این سیمرغ را به خانه ببرند. اما در این میان گمانه زنی‌ها برای دریافت سیمرغ توسط حمید فرخ نژاد برای بازی در دو فیلم این دوره از جشنواره بیشتر از گذشته بود. در بخش بهترین بازیگر نقش دوم مرد این جایزه تعلق گرفت به اکبر عبدی برای فیلم «خوابم می‌آد». دیگر نامزدهای این بخش شامل، حمیدرضا آذرنگ برای فیلم «ملکه»، ساعد سهیلی برای فیلم «گشت ارشاد»، افشین هاشمی برای فیلم « بی‌خداحافظی»، پولاد کیمیایی برای فیلم «گشت ارشاد» و احمد مهرانفر برای فیلم «یک عاشقانه ساده» بودند.
دوره سی و یکم (۱۳۹۱)
در دوره سی و یکم وقتی جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به حمید فرخ نژاد برای فیلم «استرداد» تعلق گرفت، به نظر می‌رسید هیئت داوران نگاه ویژه‌ای این بار روی بازی این بازیگر داشتند. دیگر نامزدهای بخش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد امیر جعفری برای فیلم « قاعده تصادف»، مهران احمدی برای فیلم «روز روشن»، اکبر عبدی برای فیلم «رسوایی» و رضا عطاران برای فیلم « دهلیز» بودند. در بخش بهترین بازیگر نقش دوم مرد وقتی رامبد جوان برای فیلم « گناهکاران» به روی سن رفت، کسی باور نمی‌کرد که این بازیگر جایزه نقش مکمل بازیگری را از آن خود کند. دیگر نامزدهای این بخش بهرنگ علوی برای فیلم «دربند»، یدالله شادمانی برای فیلم «خسته نباشید»، محمدرضا شریفی‌نیا برای فیلم «رسوایی»، فرهاد قائمیان برای فیلم « استرداد» بودند که اگر قائمیان هم جایزه را دریافت می‌کرد، جای تعجب نداشت.
دوره سی و دوم (۱۳۹۲)
در سی و دومین دوره از جشنواره فیلم فجر یک مقدار شرایط به دلیل حضور مدیران تازه از راه رسیده سینما، تغییر کرده بود. حجت الله ایوبی به عنوان رئیس سازمان سینمایی انتخاب شد و جشنواره باید با نگاه یک مدیر تازه کار به مسیر خود ادامه می‌داد. در بخش بهترین بازیگر مرد نقش اول، رضا عطاران برای فیلم «طبقه حساس» توانست سیمرغ بلورین را به خانه ببرد. دیگر نامزدهای این بخش آرش آصفی برای فیلم «رستاخیز»، حامد بهداد برای فیلم «آرایش غلیظ»، پرویز پرستویی برای فیلم «امروز»، مهدی فخیم‌زاده برای فیلم «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» و نوید محمدزاده برای فیلم «عصبانی نیستم» بودند. در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جایزه این بخش به بابک حمیدیان برای دو فیلم «چ» و «رستاخیز» رسید. در این دوره فرهاد اصلانی برای فیلم «قصه‌ها»، اکبر عبدی برای فیلم « خواب‌زده‌ها» اشاره کرد که میلاد کیمرام برای فیلم «خط ویژه» دیپلم افتخار کسب کرد.
دوره سی و سوم (۱۳۹۳)
در سی وسومین دوره از جشنواره فیلم فجر به نظر می‌رسید جوایز عادلانه تقسیم شده بود. در این دوره سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به سعید آقاخانی برای فیلم «خداحافظی طولانی» اهدا شد. سیامک صفری برای فیلم «اعترافات ذهن خطرناک من»، محسن تنابنده برای فیلم « ایران برگر»، شهاب حسینی برای فیلم «دوران عاشقی» و حسین یاری برای فیلم «مزار شریف» دیگر نامزدهای این بخش بودند. بهترین بازیگر نقش دوم مرد هم در سی و سومین دوره از جشنواره فیلم فجر تعلق گرفت به هومن سیدی برای فیلم «من دیه‌گو مارادونا هستم». اما در همین بخش بهمن زرین‌پور برای فیلم «حکایت عاشقی » دیپلم افتخار کسب کرد. از دیگر نامزدهای این بخش عباس غزالی برای فیلم « اعترافات ذهن خطرناک من»، فرهاد اصلانی برای فیلم «دوران عاشقی»، ساعد سهیلی برای فیلم « رخ دیوانه» و محسن کیایی برای فیلم «عصر یخبندان» بودند. بازی خوب ساعد سهیلی در فیلم «رخ دیوانه» هم نباید نادیده گرفت.