- روزنامه هنرمند - http://honarmandonline.ir -

دولت‌ها محتاج هنرمندان اصیلشان هستند

سپیده آماده|با «سیف الله صمدیان» عکاس، فیلمساز و فیلم‌بردار که او را بیشتر با جشن تصویرسال و جشنواره فیلم تصویر  می‌شناسیم، به بهانه برگزاری مراسم بزرگداشت عباس کیارستمی و همچنین نمایش آثار ویژه در این دوره از جشنواره جهانی فجر گفتگویی که داشتیم تا از دغدغه‌هایی این روزهایش بپرسیم.

 

بخش ‌بین‌المللی جشنواره فیلم فجر در سالهایی که از جدایی‌اش می‌گذرد با نظرات مخالف و موافق بسیاری روبرو شده است، نظر خود شما درباره این واکنش‌های منفی چیست؟

آدم‌های ایرادگیر، شیرینی زندگی هستند اما در جامعه ما جایگاه واقعی منتقد هم تغییر کرده است. برخی از انتقادها منابع و اطلاعات درستی ندارند که بتوانند راهگشا باشند. ما با جشنواره جهانی فجری روبرو هستیم که تنها دو، سه سال است تجربه مجزا شدن را داشته است و برای رسیدن به آن جایگاه ایده آلی که در ذهن برنامه ریزان این اتفاق است، فرصت بیشتری لازم است. شانس سینمای ایران این بود که مجزا شدن بخش بین الملل جشنواره به هنرمند مستعد سینما که از اعضای متفاوت و متفکر سینمای این روزهای ایران هم هست، سپرده شد. انتخاب میرکریمی از سوی دکتر ایوبی باعث شد که این جداسازی در طول دو سال نتیجه‌ای معادل ده ساله بدهد. البته نه به این معنا که همه ایده آل‌های ما در این دو سال اتفاق افتاده باشد اما ما کار درستی را آغاز کردیم و ارتباط ‌بین المللی جشنواره‌ها با ایران و افرادی که دراین جشنواره دعوت می‌شوند و برخورد با فیلم‌های انتخاب شده و برنامه‌های جانبی و نوع برخورد مردم با جشنواره، همه و همه از یک هوش سینمایی برمی آید و این انتخاب خوبی است که از سوی و مدیران سینمایی اتفاق افتاد. البته تا سه چهار دوره از جشنواره نگذرد خیلی‌ها متوجه نتایج این جدایی نمی‌شوند. البته برخی‌ها معتقد بودند که ما باید جشنواره جهانی را از ابتدا و با عنوان اولین دوره جشنواره جهانی آغاز کنیم اما بزرگانی مانند جمال امید پیشنهاد دادند که ما ادامه جشنواره فجری که تا به حال برگزار شده بود را در جشنواره جهانی ادامه دهیم و به این ترتیب امسال به جشنواره سی و پنجم فیلم فجر رسیده ایم. بسیاری از مهمانانی که در جشنواره جهانی به ایران می‌آیند در سالهای پیش نمی‌توانستند در جشنواره ‌بین‌المللی فیلم فجر شرکت کنند چون جشنواره فیلم فجر همزمان با برلین در بهمن ماه برگزار می‌شد. در حال حاضر جشنواره جهانی در اردیبهشت ماه و قبل از جشنواره کن برگزار می‌شود و همزمانی با سایر جشنواره درجه یک فیلم دنیا ندارد.

در مورد برگزاری بخش بزرگداشت عباس کیارستمی در دوره سی و پنجم هم باید بگویم اگر این سمت به عهده رضا میرکریمی دبیر جشنواره نبود من هرگز قبول نمی‌کردم برنامه ریزی بزرگداشت کیارستمی در این جشنواره را به عهده بگیرم حتی با تمام ارادت و دوستی به آقای کیارستمی و نیازی که دوستداران داخلی و خارجی او به این بزرگداشت در خانه پدری او داشتند. سال گذشته هم در بخش فیلم‌های مرمت شده و نمایش‌های ویژه جشنواره جهانی فیلم فجر با رضا میرکرمی همکاری داشتم که با پذیرش ایده اولی من از سوی رضا میرکریمی در مورد انتخاب عکسهای عکاسی نشده از دو فیلم گاو و باد صبا، موفق به برگزاری نمایش عکس از تصاویر منتخب این دو فیلم شدیم.

 

در این دوره از جشنواره چه مولفه‌هایی به جشنواره جهانی اضافه شده است؟

من فقط درباره بخش کیارستمی و نمایش ویژه فیلم‌های کلاسیک مرمت شده می‌توانم اظهار نظر کنم؛ در زمینه مراسم بزرگداشت، قبل از شروع جشنواره امسال بیش از ۲۰۰ بزرگداشت ‌بین المللی در کشورهای مختلف برای آقای کیارستمی گرفته شده بود، خیلی‌ها فکر می‌کردند که ما عباس کیارستمی را از یاد برده ایم و در زادگاه خودش هیچ بزرگداشتی برای او برگزار نمی‌شود. سال گذشته و پیش از این که حتی آقای کیارستمی بیمار بشوند، آقای میرکریمی تصمیم گرفته بودند که پوستر جشنواره جهانی سی و پنجم را بر اساس خانه دوست کجاست بسازند، زمانی که آقای کیارستمی بیمار شد و در کمال ناباوری از میان ما رفت، روی این تصمیم جدی تر شدیم. با علم به اینکه هر کاری برای عباس کیارستمی بشود، در برابر جایگاه انسانی، هنری و ‌بین المللی او حتی ارزش بازگویی ندارد شاهد بودید که امسال در اولین روز مراسم بزرگداشت او با شخصیت‌های شاخص سینمایی جهان روبرو بودیم که در جشنواره‌های سینمایی کمتر حضور پیدا می‌کنند فیلمساز مولفی مانند ویکتور اریسه از اسپانیا که با کیارستمی همخونی حسی داشت و به جای نامه نگاری عادی در یک پروژه جاودانه سینمایی برای همدیگر فیلم می‌ساختند، بزرگانی مانند فردریک تور فردریکسون فیلمساز ایسلندی، گادفری چشایر منتقد معروف امریکایی، سمیح کاپلان اوغلو برنده خرس طلای برلین و … با حضور خود در تهران و همچنین شخصیتهای سینمایی مهمی از جمله ژیل ژاکوب، رئیس سابق جشنواره کن، ژولیت بینوش، مارتین اسکورسیزی، لوکا بیگاتزی و منتقدان مطرحی همچون جاناتان روزنبان، مهرناز سعیدوفا، جف اندرو و خانم دبورایانگ به همراه احمد کیارستمی از طریق پیامهای تصویری احساسات و قدردانی خود را در برابر عباس کیارستمی ابراز کردند، مردی که توانست کل دنیا را درگیر عواطف انسانی و ویژگیهای هنری خود کند.

 

در خصوص بازپخش آثار کلاسیک سینما چه اثری در این بخش حضور داشتند؟

در بخش رویدادهایی ویژه ۱۰ فیلم کلاسیک حضور دارند که ۳ فیلم ایرانی ناخدا خورشید، یک اتفاق سادهو خانه خدا از جمله این آثار هستند که در بخش آثار مرمت شده به نمایش در می‌آیند.

 

جایگاه جشنواره جهانی فیلم را در سایر فستیوال‌های جهانی فیلم چگونه ارزیابی می‌کنید؟ 

باید هر جشنواره‌ای را براساس جغرافیای انسانی و جغرافیای صنعتی عالم سینما در نظر گرفت. ما در ایران و در مورد جشنواره‌ها حتی یک سری ویژگی‌ها داریم که در هیچ کشور و ملتی یافت نمی‌شود. در جواب اینکه آیا قابلیت این را داریم به یک جشنواره درجه یک تبدیل شویم؟ من با قاطعیت می‌گویم بله به این دلیل که ما این قابلیت را داریم که به پشتوانه سینمای پیشرو که چندین دهه در عرصه‌های ‌بین المللی درخشش غیرقابل انکاری داشته است و البته با برنامه ریزی واقع بینانه و استمرار کار گروه اجرایی جشنواره می‌توانیم به این هدف مهم دست پیدا کنیم.

 

این روزها ما در بحبوحه انتخابات به سر می‌بریم، با توجه به این مسئله شما عملکرد چهار ساله دولت در حوزه هنر بالاخص سینما را چطور ارزیابی می‌کنید؟

معمولا من درباره عملکرد دولت‌ها نظر نمی‌دهم اما در سازمان سینمایی این دوره، به نظر من حجت‌اله ایوبی فردی فوق‌العاده بود، او با آرامش خانه سینما را از آن بحران پیچیده بیرون آورد از طرف دیگر، تشکیل گروه هنر و تجربه که با همت او و گروه شورای سیاستگذاری از جمله اتفاقهای نادر و راهگشای آینده سینمای ایران است در مورد رابطه هنرمندان و دولت‎ها هم زمانی گفته بودم: هیچ هنرمند اصیلی محتاج هیچ دولتی نیست (حتی از نوع خوبش) اما همه دولت‌ها محتاج هنرمندان اصیلشان هستند.