علی نجفی|چند سال پیش زمانی که برای اولین بار با خواننده‌ای به اسم پرواز همای قرار گفتگو داشتم هیچگاه گمان نمی‌کردم زمانی برسد که من نیز یکی از طرفداران و هواداران پر و پا قرصش شوم و آثار و وجودش برایم اینقدر مهم شود. بعدها متوجه شدم تمام افرادی که با همای از نزدیک آشنا می‌شوند و همکاری دارند همین رابطه بین‌شان شکل می‌گیرد و آن هم به خاطر صمیمیت و صداقت و منش همای است که در دوستی هیچ چیز کم نمی‌گذارد و هیچگاه خودبینی و غرور بی‌جا که بسیاری از هنرمندان دچارش شده‌اند، را ندارد. شاید همین خصوصیت اخلاقی همای است که باعث شده برای مردم فراتر از موسیقی باشد و او را بدون هیچ تبلیغی به یک هنرمند محبوب و معروف بدل کرده است. سال گذشته که قرار بود او بعداز هشت سال کنسرتی را برگزار کند گفتگوی مفصلی تنظیم کردیم ولی به یک باره در روز برگزاری کنسرت همه چیز خراب شد و کنسرتش لغو شد. این بار تمام مشکلات حل شده و قرار است پرواز همای همراه گروه مستان در روزهای ۲۶ و ۳۰ مردادماه در نمایشگاه بین‌المللی و در روزهای ۲۷، ۲۸ و ۲۹ مردادماه در فضای باز کاخ سعدآباد با دوستدارانش دیدار کند، به همین بهانه با وی گفتگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
سال گذشته وقتی خبر کنسرت شما اعلام شد در چند روز نزدیک به ۲۰هزار بلیت فروخته شد ولی چند ساعت قبل از اجرا کنسرتان لغو شد. در این باره توضیح دهید؟
همانطور که می‌دانید برگزاری کنسرت با این وسعت کاری است که قطعا برای آن برنامه‌ریزی‌های مدون صورت گرفته است. چیزی که باعث لغو کنسرت شد برخی از بروکراسی‌های اداری بود که به لطف خداوند و همکاری مسئولین مربوطه برطرف شد. بلافاصله پس از لغو کنسرت عملیات بازگرداندن مبالغ به حساب افراد آغاز شد و تمام هزینه‌ها به حساب مردم شریف عودت داده شد.
اگر لغو نمی شد رکوردی جدیدی در موسیقی ثبت می‌کردید؟
اصولا ما برای رکورد زدن آواز نمی‌خوانیم. اما ارائه خدمات مناسب به بینندگان باعث ایجاد انگیزه برای حضورهای بعدی حواهد شد. وقتی مخاطب می‌داند که اگر در فضای هنری حضور پیدا کند، هنرمند سخن دل آن را بیان خواهد کرد، قطعا از آن استقبال می‌کند و این خود زمینه‌ای برای رکورد (به قول شما) است.
بعد از لغو کنسرت شما هجمه‌های زیادی علیه وزارت ارشاد درست شد و جدیدا قانونی در حمایت از موزیسین‌ها در خصوص عدم دخالت پلیس امنیت در مجوز کنسرت‌ها تصویب شده، چقدر ماجرای شما برای تغییر این قانون تاثیر داشته است؟
اگر اینطور باشد که شما می‌گویید که خیلی خوشحال می‌شوم. اما فکر کنم این موضوع هم بی تاثیر نبوده باشد.
شما جزو هنرمندانی هستید که هیچ تریبون و حمایتی نداشتید و حتی بسیاری از اهالی موسیقی نقدهایی شدیدی به شما داشتند، ولی از طرفی تنها موزیسین ایرانی هستید که در تمام سالن‌های معتبر دنیا برنامه داشته اید و برای مردم ایران هم محبوب هستید. چگونه در این مسیر قدم برداشتید؟
تریبون حمایت از هنرمند آثار وی است. مردم در حمایت از هنر به دنبال تریبون‌های تبلیغاتی نمی‌روند. در واقع مخاطبین ما به دنبال شنیدن آثار فاخر هستند و البته توقع همین مخاطبین از ما تعیین کننده میزان پیشرفت‌مان در موسیقی است.
چرا اهالی موسیقی این همه هجمه علیه شما درست کردند؟
به این اعتقاد ندارم که علیه من هجمه‌ای داشته‌اند. نقد سواد خود را می‌خواهد. نقد کردن اصولا نق نق‌های غیر اصولی و بزم‌های شبانه برخی افراد نیست. اتفاقا من با نقد موافقم و اگر انتقادات اهل فن نسبت به کارم نبود موفق نمی‌شدم. البته درصد زیادی از این اتفاقات برای جلب نظر من و ایجاد رابطه دوستی بوده و همه اینها را به فال نیک می‌گیرم.
به عنوان یک موزیسین فعال در عرصه موسیقی وضعیت موسیقی سنتی ایران را چطور می‌بینید؟
حال موسیقی سنتی ایران اصلا خوب نیست! آیا صدای ناله‌هایشان را نمی‌شنوید؟ موسیقی سنتی ایران در مرحله اول در مقابل عملکرد هنرمندان قرار گرفته است. موسیقی سنتی ایران نیازمندخلاقیت هنرمندان و همچنین تقویت بر اساس معیار جهانی است. اگر موسیقی سنتی ایران را به همین حال رها کنیم، با کمرنگ شدن توجه مخاطبین مواجه می‌شویم و این اتفاق خوبی برای هنر و هنرمندان نخواهد بود!
خودتان را فعال در چه ژانری از موسیقی می‌دانید؟
هنرمندی موفق است که خود را در یک ژانر محدود نکند. اصولا هنر و رسالت آن رهایی بشر از تعلقات است. اما غالبا من در فضای موسیقی ایران با تکنیک‌ها کلاسیک فعالیت می‌کنم.
اهالی موسیقی سنتی و جدی معتقد هستند گرایش مردم به اینگونه موسیقی کم است ولی شما عکس این نظریه را ثابت کردید؟
تکلیف ما با این اهالی موسیقی که همیشه اهالی رسانه از آنها یاد می‌کنند روشن نشد. از یک سو که سالن‌های هنرمند شلوغ که می‌شود می‌گویند این نوع موسیقی مردم پسند است، پس بار موسیقایی قوی ندارد. از سوی دیگر می‌گویند این نوع موسیقی مردم پسند نیست بنابراین باز هم بار موسیقایی قوی ندارد. این در حالی است که این اتفاق از فضای شعار دادن خارج است. موسیقی برای چه کسانی ساخته می‌شود؟ قطعا عموم مردم، بنابراین هنری که مردم از آن استقبال می‌کنند قابل قبول است. اما اینکه اصلا می‌پسندند یا نمی‌پسندند باید به سالن‌هایی که پر و خالی می‌شوند مراجعه کرد. اینها افسانه نیست، تئوری نیست، چیزی است که در عمل باید ثابت شود.
انتخاب شعرها را در موفقیت آثارتان چقدر موثر می‌دانید؟
برخی معتقد‌ند شعری که غنی باشد نیازی به موسیقی ندارد و بر برخی هم عکس این موضوع را می‌گویند، یعنی موسیقی که غنی باشد نیاز به شعر ندارد. اما در اینجا نظر من متفاوت است. هنر زنجیره‌ای از احساسات متصل به هم است که وجود آن در کنار هم تکمیل می‌شود. در آثار اخیر حتی وجود هنرمندان خوشنویس و مینیاتوریست هم در کنسرت استفاده می‌کنیم. بنابراین معتقدم بهره‌گیری از اشعار مرتبط، هیجان شنوده را افزایش می‌دهد. از طرفی موسیقی می‌تواند یک شعر را در تاریخ ماندگار کند.
معمولا ملودی‌های ساده را انتخاب می‌کنید و مردم هم بیشتر با آن ارتباط می‌گیرند. هدفتان از این کار چیست؟
غذایی که سادتر باشد جذب آن راحت‌تر است این تعبیری در موسیقی نیز وجود دارد. البته من سوال شما را تکمیل می‌کنم من در سبک کاری خودم تکنیک‌های پیچده را چه در شعر و چه در آهنگ‌ها به سادگی اجرا می‌کنم.
فکر می‌کنید با اشعار و موسیقی‌تان توانسته‌اید تغییری در ذائقه مردم و اهالی موسیقی بوجود بیاورید؟
در میان مخاطبانم توانسته‌ام این تغییر ذائقه را بوجود بیاورم. اول اینکه توانستم عنوان کنم که به غیر از اشعار قرن ۶ و ۷ می‌توانم از اشعار معاصر استفاده کرد. این به دلیل همخوانی تفکر مردم با موضوع و مشکلات روز آنها تاثیر خوبی داشته است. در نوع اجرای من، مردم خودشان روی صحنه می‌دانند.
درباره کنسرت پیش رو کمی توضیح دهید؟
تعدادی از کارهایی که اجرا می‌شود مربوط به آثار قبلی است و تعداد بیشتر هم از کار‌های جدید است که در آلبوم آینده‌ام منتشر خواهند شد اما من در این کنسرت آنها را برای مردم اجرا خواهم کرد. البته سوپرایزهایی هم برای مخاطبین‌مان داریم. قطعه‌ای با شعر سهراب سپهری است و شعر پیکر تراش نادر پور که تصور می‌کنم با توجه به آهنگی که ساخته‌ام با استقبال زیادی مواجه شود.
شما همیشه آثار جدیدتان را در کنسرت اجرا می‌کنید سپس آلبوم را منتشر می‌کنید دلیلش چیست؟
بله همینطور است. من هنرمندی هستم که همیشه برخلاف جهت آب شنا می‌کنم. وقتی آهنگی را در روی صحنه اجرا می‌کنم برخورد و استقبال مردم را می‌سنجم و اگر ارتباط برقرار کردند سپس به صورت آلبوم منتشر خواهم کرد. البته این نکته هم باید بگویم وقتی شما اثر جدیدی را برای مخاطب که تا به حال نشنیده باشد اجرا می‌کنید برایش جذاب تر است و بار کیفی کنسرت هم بالا می‌رود.