صبا شادور | بهنام تشکر را بیشتر با مجموعههای تلویزیونی به خاطر داریم. از مجموعه تلویزیونی «ساختمان پزشکان» تا بازی تک سکانساش در مجموعه «مختارنامه» که اکثرا با این مجموعهها در بین مردم شناخته شد. همیشه یار دیرین او در مجموعههای کمدی هومن برق نورد بوده و در کنار او بازی کرده است. تشکر بعد از بازی در ساختمان پزشکان، در «دزد و پلیس» به کارگردانی «سعید آقاخانی» هم بازی کرد و بعد از آن هم با مجموعه «دودکش» به کارگردانی محمدحسین لطیفی روی آنتن شبکه یک رفت. تشکر علاوه بر تلویزیون، در عرصه سینما هم در فیلمهای «استرداد»، «بچگیتو فراموش کن»، «روز رستاخیز» و… به ایفای نقش پرداخته است. مجموعه «ساخت ایران» سریال شبکه نمایش خانگی لطیفی هم به پربینندهترین مجموعهها تبدیل شد که این بازیگر در آن مجموعه هم به ایفای نقش پرداخت. جالبترین نکته درباره تشکر این است که تحصیلات این بازیگرربطی به حرفه او ندارد. تشکر لیسانس اقتصاد بازرگانی دارد و از سال ۷۵ فعالیت تئاتریاش را شروع کرد. او بیشتر از اینکه بازیگر سینما و تلویزیون باشد بازیگر تئاتر است. بهنام تشکر بازیگر فیلم «لاک قرمز» معتقد است برای ایفا یک نقش خوب، بازیگر باید صبر داشته باشد تا قرعه به نامش بیافتد. با او به بهانه حضورش در فیلم «لاک قرمز» به کارگردانی سید جمال سیدحاتمی و تهیه کنندگی کامران مجیدی که در سی وچهارمین جشنواره فیلم فجر حضور یافته است به صحبت پرداختهایم که ماحصل این گفتگو را در زیر میخوانید.
شما امسال با فیلم «لاک قرمز» به کارگردانی سیدجمال سید حاتمی در جشنواره حضور دارید. درباره نقشتان در این فیلم بگویید؟
در این فیلم نقش پررنگی ندارم. «لاک قرمز» درباره معضلات و مشکلاتی حرف میزند که در جامعه با آن روبرو هستیم. من نقش پدر این خانواده را بازی میکنم که شاهد این مشکلات است. این فیلم یک نگاه زنانهای دارد که بیشتر نقشها به بازی و حضور مادر و یک دختر بر میگردد. در طول فیلم به پدر اهمیت ویژهای داده شده اما در ادامه پدر خیلی هم در فیلم حضور ندارد.
فکر میکنید این فیلم به عنوان اولین فیلم از یک کارگردان سینما میتواند مخاطب را هم در اکران عمومی راضی کند؟
من در فیلمهای سینمایی زیادی به ایفای نقش پرداختم. از «استرداد» گرفته تا« بچگی تو فراموش نکن» جزو فیلمهای آخری بود که بازی کردم. اما فیلم «لاک قرمز» تجربه خیلی خوبی بود. فیلمی که به نظر به خوبی دیده خواهد شد، چرا که فیلمنامه خیلی خوبی دارد در شرایطی که معضلات و مشکلات جامعه را نشان میدهد. اما یک امیدواری در لایه زیرین فیلم است که به رشد و امیدواری جوانها بیشتر کمک میکند. حاتمی کارگردانی است که سالهاست دستیار اول، کارگردان سینما، کمال تبریزی بوده است. طبعا آشنا با کار حرفهای در سینماست و من بارها با این دو کارگردان سینما همکاری کردهام. مطمئن هستم که حاتمی یکی از فیلمسازان تاثیرگذار در سینما خواهد بود.
چه شد که پذیرفتید در این فیلم به ایفای نقش بپردازید؟
سید حاتمی به من گفت نقش تو در این فیلم خیلی کوتاه است، اما واقعا برای من حجم نقش در یک فیلم مهم نیست و با کمال افتخار در این فیلم بازی کردم. مدتها منتظر بازی در چنین نقشی بودم و به نظرم این کار یکی از متفاوت ترین نقشهایی است که آن را تجربه کردهام.
این فیلم در بخش نگاه نو جشنواره فیلم فجر حضور دارد، نظر شما درباره اینکه فیلم در این بخش حضور دارد، چیست؟
عوامل پشت صحنه و بازیگران برای این کار تلاش زیادی کردند و امیدوارم کار به آن شکلی که ما میخواستیم از آب در بیاید. امیدوارم که نتیجه تلاش این دوستان در جشنواره فیلم فجر دیده شود.
در این سالهای اخیر فیلمسازان و بازیگران جوانی به عرصه سینما پیوستند، در شرایطی که مدیران این دوره از سینما تلاش میکنند تا وضعیت سینما را بهبود ببخشند. در این باره صحبتی دارید؟
به نظر من نگاه مدیریتی به وضعیت کیفی فیلمها باید بپردازد و درواقع سینما سازی شود. به نظرم مدیریت تنها در این صورت در سینما کافی است. ورود جوانها به سینما به نظرم خیلی به مدیریت کردن مدیران در سینما بر نمیگردد. باید این جوانهای فیلمساز و بازیگران وارد سینما شوند و شاهد کارهای متنوع باشیم.
البته به دلیل محدودیت بازیگران، در این سالهای اخیر اکثر فیلمها با حضور بازیگران تکراری ساخته میشد، به یک نوعی این برای سینما خوب نبود…
این بر میگردد به بازی بعضی از بازیگران که در یک نقشی جا میافتند و همه کارگردانها فقط برای همان نقش سراغ آنها میروند. در واقع کارگردانهای ما ستارهساز نیستند و دنبال یک چیز حاضر آماده هستند تا در کارشان قرار دهند و دنبال آدم جدید برای ستاره کردن نمیروند. این ظلم سینما و تلویزیون به بازیگر است و بازیگر مجبور است بهخاطر معیشت آن نقشها را بپذیرد.
این درست است که کارگردان، در بازیگر کردن یک فرد نقش دارد؟
بله. بسیار هم نقش پررنگی دارد. کارگردان بازیگر را انتخاب میکند ولی بازیگر قبلا باید امتحانش را پس داده باشد. در این حین کارگردان چیزهایی را به بازی بازیگر اضافه میکند که باید آنها را بداند و این میسر نمیشود مگر با حضور کارگردان و بازی در فیلم. همه اینها بر میگردد به بینش بازیگر که با چه بینشی دارد بازیگری میکند.
در کارنامه کاری شما هم حضور در نقشهای جدی دیده میشود و هم حضور در فیلمهای کمدی و بازی در نقش طنز. این تنوع در کارتان را دوست دارید؟
در واقع شرایط برای یک بازیگر به شکلی رقم میخورد که شاید در طول سال یک نقش جدی بازی کند و بیشتر در نقش طنز ظاهر شود. این بستگی به پیشنهادها و نگاه یک بازیگر وانتخاب او برای ایفا کردن یک نقش دارد. به نظرم بازیگر باید آنقدر صبر داشته باشد تا نقشی متفاوت به او پیشنهاد شود. خیلیها هم در عرصه بازیگری با پول، نقشهای مختلف را در کارهای کارگردانهای مختلف میخرند و میپذیرند!
به عنوان بازیگری که سالهاست دراین عرصه مشغول فعالیت است وحضور پررنگی هم دارد فکر میکنید طی این سالها جشنوارهها نیاز هنرمندان را تامین کردهاند؟
موفقیت بازیگر منوط به جشنوارهها نیست. قرار نیست، همه بازیهای یک بازیگر خوب باشد. این موضوعی است که در دنیا هم شاهد آن هستیم. کلا در جشنواره فیلم فجر به بازیگران ۴ جایزه داده میشود، اگرچه بی تاثیر نیست اما من معتقدم موفقیت بازیگر به حضور در فیلمهای جشنواره نیست. باید ببینیم که امسال قرعه به نام کدام بازیگر خواهد افتاد.
با توجه به اینکه شاهد حضور بازیگران تئاتر در سینما هستیم. نظرتان درباره ورود ستارههای سینما به تئاتر که این روزها در بسیاری از تئاترها دیده میشود چیست؟
به نظرم این موضوع به ضرر همه است و الان طوری شده که بعضی از ستارههای سینما میآیند به سمت تئاتر و توجیهشان این است که هنرمند باید مردمی باشد. هنرمند مردمی یعنی چه؟ یعنی مردم به آن نگاه کنند و از آن لذت ببرند؟ نه در فاصله یک متری بلکه بر پرده سینما. مثلا اگر روزی حمید فرخ نژاد حالش خوب نباشد و جواب سلام کسی را ندهد میگویند خودش را گرفته است و مردمی نیست. آمدن ستارهها در تئاتر نه تنها به ضرر تئاتر بلکه به ضرر خود آنهاست. ستاره سینما که در سینمای ایران تعریفی و جایگاهی ندارد چرا که به لحاظ جهانی تعریف میشود و اصلا مختصاتش چیز دیگری است. با همه این تفاوتها نظرم این است که ستارههای سینما نباید به تئاتر بیایند چرا که قابل دسترسی میشوند. بین ستاره و مردم باید فاصله باشد چرا که این جزو قوانین است و ستاره هرچقدر دست نیافتنیتر باشد به نفع خودش است و این که حالا میخواهم بروم تئاتر کار کنم خب به چه قیمتی؟ به قیمت اینکه مردم بیایند به خاطر من تئاتر ببینند؟ این جا تنها چیزی که اصلا دیده نمیشود تئاتر است. این موضوع که سینماییها به تئاتر بیایند به هر حال اتفاق افتاده ولی آیا این کمکی به تئاتر ما کرده است ؟ آیا از لحاظ فرهنگی و هنری به ما کمکی کرده؟ آیا تماشاگر جدیدی به ما اضافه کرده یا تماشاگر فقط رفته یک بازیگر را ببیند و لذت ببرد که آن هم نمیبرد. اگر آل پاچینو به تئاتر میرود به خاطر این است که او تئاتر و سینما را با هم پیش برده است. عالم سینما با تئاتر فرق دارد و تماشاگرانشان هم با هم فرق دارند و ما با این کار حتی تماشاگران اندک تئاتر را هم از دست میدهیم. این چیزها به تئاتر مفلوج ما کمکی نمیکند شاید یک مسکن باشد ولی درمان نیست.
شما از معدود بازیگرانی هستید که در هر بار حضورتان مقابل دوربین بازی متفاوتی را ارائه میدهید. اتفاقی که بیشتر در بازی بازیگران تئاتر دیده میشود. آنها می گویند این تفاوت در بازی به دلیل پیشینه و تمرینهایی است که در تئاتر اموختهاند و قوه درک و تحلیلشان از نقش بیشتر است. این موضوع در مورد شما هم صدق میکند؟
به عنوان بازیگر اصلیترین عنصر برای من متن است. متن ابزارهای بسیاری به لحاظ اجرا به بازیگر میدهد و در ذهن نویسنده شخصیت شکل میگیرد و وقتی این پردازش شخصیت در متن درست انجام شده باشد، برای ایفای یک نقش بهتر به بازیگر کمک میکند.
در پایان مشغول چه کاری هستید؟
این روزها مشغول بازی در مجموعه تلویزیونی «دودکش۲» هستم که برای نوروز آماده میشود.
آگاهی و دانشی که از سینما آقای تشکر دارند بی شک بالاتر از افراد دیگری است که بیشتر دیده می شوند و نامشان را نباید بیاورم..همان ساختمان پزشکان لایه ای ازروشنفکری را به مردم و بخصوص روشنفکران ما معرفی کرد که متاسفانه هیچ نوع بررسی از آن هیچ کجا دیده نشد..فقط یکی دونمونه نقد خنده دار از آن سریال دیدیم…متاسفانه مخاطب همیشه پی خنده ی رایگان می گرددو نمی خواهد بهای خنده اش را بپردازد..زنده باد بهنام تشکر و تمام وسعت نگاهش به هنر
تفاوت فرهنگی ایران با هالیوود رو فراموش نکنید . در ایران ستاره یا هنرمند اگر بین مردم و با مردم نباشد حذف میشود پس قصه نگویید