عکس: مهدی آشنا | «بزرگترین معشوق من صحنه است»
انوشیروان ارجمند: «مقدس‌تر و پاک‌تر از صحنه تئاتر وجود ندارد چراکه عشق در آن روییده می‌شود، عشق بازی می‌شود و نشانه‌هایی از الوهیت در آن هست. بیایید قدر این صحنه را بدانیم و این صحنه را برای بازی‌های بچه‌گانه خرج نکنیم. بیایید این صحنه را برای بازی‌های پر از احساس، پر از عشق، برای بازی‌های پر از تعقل و برای بازی‌های شوق‌آور و آینده‌ساز نگاه داریم. یادمان باشد پاکترین، بی‌آلایش‌ترین و عاشقانه‌ترین جایی که می‌توان نفس کشید صحنه تئاتر است.»
مراسم تشییع پیکر زنده‌یاد انوشیروان ارجمند هنرمند پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون ساعت ۹ صبح روز سه شنبه ۲۵ آذر از مقابل تالار وحدت به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار می شود.
انوشیروان ارجمند متولد ۲۷ مهرماه ۱۳۲۰ در خاش و در خانواده ای نظامی اما اهل موسیقی و ادبیات به دنیا آمد. ارجمند خود درباره چگونگی تولدش می‌گوید: «پدر من نظامی بود و در آن زمان در جنوب کرمان یا بلوچستان در تیپ مستقل خاش مامور بود و من در خاش دنیا آمدم، در کرمان داریوش به دنیا آمد و باز در خاش یک برادر دیگرم که الان اینجا نیست به دنیا آمد. به همین دلیل مردم آن خطه کاملا پدرم (سرکار ارجمند که بعدها سرتیپ شد) را می‌شناختند و همه از آن مرحوم به راستی، درستی، پاکی و صداقت یاد میکردند. اتفاقا پدرخانم من هم اهل زاهدان بودند و همسر من هم در زاهدان به دنیا آمده است.»
بازیگر سریال‌های «مختارنامه» و «امام علی» که در ۷ سالگی به همراه دایی‌اش به تهران می‌آید، اولین جایزه بازیگری اش را بخاطر بازی در نمایشی به نام «رضاقلی پسر نادر» در سال ۱۳۳۵ در تالار فرهنگ بدست آورد.
او درباره چگونگی آشنایی و علاقه‌مندی‌اش به تئاتر می‌گوید: «من یک دایی ناتنی داشتم که معمولا شب‌های جمعه خانه ما می‌آمد و همه ما بچه‌ها را، من و داریوش و خواهرم را برای دیدن تئاتر به لاله‌زار می‌برد. این یکسوی قضیه بود اما یکسوی دیگر قضیه این بود که آقای اقبال به من گفتند که آقای دکتر فروغ اداره ای را تشکیل دادند به نام اداره هنرهای دراماتیک و در آنجا فن بیان تدریس می‌کنند و به من توصیه کرد که حتما بروم آنجا چون حتما قبول می‌شوم. همان زمان پدرم که خیلی دوست داشت من طبیب بشوم من را در کلاس زبان شکوه برای آموزش زبان انگلیسی ثبت نام کرد، من هم همان ماه اول را که رفتم بعدش پول را گرفتم و رفتم نزدیک میدان بهارستان و همانطور که آقای اقبال گفته بود برای کلاس فن بیان ثبت نام کردم. خلاصه به این شکل وارد کلاس دکتر فروغ شدیم و با افرادی مثل پرویز فنی‌زاده، مرتضی اخوت و… همکلاس شدیم. بعدها نیز پس از آمدن آقای سمندریان از خارج و دایر کردن کلاس کارگردانی، کلاس‌های ما هم دوتا شد، یعنی همزمان کلاس کارگردانی و فن بیان رو با هم می‌رفتم و بدین شکل کم کم با بچه‌های تئاتر مثل آقای نصیریان، جعفر والی، جمشید مشایخی معاشر شدیم. از طرف دیگر داریوش هم در دبیرستان نظام شروع به کار نمایش کرد و او هم موفق بود.»
بازیگر فیلم‌های سینمایی «قاعده بازی» و «دوئل» حضور در کلاس‌های دکتر فروغ و استاد سمندریان را زمانی می‌داند که از همان جا عشق به بازیگری و تئاتر را در روح و روان او کاشته و پس از آن به اداره تئاتر که زیر نظر اداره هنرهای دراماتیک بود راه پیدا کرد.
زنده‌یاد ارجمند از سال ۱۳۵۴ برای اجرای نمایش و آموزش به گروه‌های شهرستانی از طرف اداره تئاتر راهی شهرهای خراسان و حاشیه کویر از جمله گناباد، بیرجند، طبس، فردوس، تربت حیدریه، تربت جام، قوچان و… می‌شود و در آن شهرها نمایش‌های زیادی را به همراه بچه‌های شهرستان‌ها اجرا کرد.
بازیگر فیلم‌های «قارچ سمی» و «دل نمک» درباره چگونگی ورودش به سینما می‌گوید: «اولین کار سینمایی من یک فیلم ۱۶ میلیمتری بود به نام «رویش در گلدان تنگ» که متاسفانه توقیف شد و هیچ وقت به نمایش درنیامد و همین باعث شد که من کارگردانی سینما را کلا کنار بگذارم. بعد از آن هم داریوش یک کار سینمایی با نام «گفت زیر سلطه من آیید» را ساخت که من نقش اول آن فیلم را بازی می‌کردم اما با اینکه در جشنواره فجر هم نمایش داده شد موفقیت چندانی پیدا نکرد. تا اینکه یادم می‌آید که نمایش «سایه ماه» را روی صحنه اجرا می‌کردم که گویا یک شب آقای میرباقری و سیاوش شاکری آمده بودند و کار را دیدند. میرباقری آمد پشت صحنه و به من گفت که فردا بیا شهرک سینمایی و من هم فردای آن روز رفتم شهرک سینمایی و تا امروز کارها پشت سر هم آمدند. البته من قبل از آن سریال «روزی روزگاری» را با امرالله احمدجو که به نظرم یکی از اعجوبه‌های کارگردانی است، انجام داده بودم.»
زنده‌یاد ارجمند درباره بیش از ۴ دهه فعالیت تئاتری خود نیز گفت: «من در این سالها ترسی از روی صحنه رفتن و انرژی گذاشتن نداشتم و اتفاقا از جانم هم مایه می‌گذاشتم. چون زندگی من آنجاست، معنویات من روی صحنه نهفته است، مقدس ترین جایی که سراغ دارم صحنه است، بزرگترین معشوق من صحنه است، من عشقی بالاتر از آن ندارم و از خدا می‌خواهم تا زمانی‌که توان دارم این عزت را به من بدهد که من روی صحنه پایدار و سرحال بمانم. آنجا مرکز معنوی من است. نه اینکه بگویم تلویزیون و سینما هنرهای خوبی نیستند اما شما در تئاتر یک فول شات هستید که خودتان، خودتان را تبدیل به کلوزآپ یا مدیوم شات می‌کنید و این تفاوت خیلی مهمی است که بین این دو وجود دارد.»
انوشیروان ارجمند در یکی از آخرین گفت وگوهایش حرف‌های خود را اینگونه تمام کرد:«استانیسلاوسکی می‌گوید مقدس‌تر و پاک‌تر از صحنه تئاتر وجود ندارد چراکه عشق در آن روییده می‌شود، عشق بازی می‌شود و نشانه‌هایی از الوهیت در آن هست. بیایید قدر این صحنه را بدانیم و این صحنه را برای بازی‌های بچه‌گانه خرج نکنیم. بیایید این صحنه را برای بازی‌های پر از احساس، پر از عشق، برای بازی‌های پر از تعقل و برای بازی‌های شوق‌آور و آینده‌ساز نگاه داریم. یادمان باشد پاکترین، بی‌آلایش‌ترین و عاشقانه‌ترین جایی که می‌توان نفس کشید صحنه تئاتر است.»
انوشیروان ارجمند با بازی در نقش‌های ماندگاری چون «مختارنامه» در نقش رفاعه بن شداد، در مجموعه «امام علی (ع)» و «روزی روزگاری» و «معصومیت از دست رفته» به ایفای نقش های تاریخی پرداخت. او در فیلم های «دوئل»، «قاعده بازی»، «صبحانه‌ای برای دو نفر» و «محیا» نیز حضوری پررنگ داشت.
انوشیروان ارجمند متولد ۲۷ مهرماه سال ۱۳۲۰ در زاهدان بود. او برادر بزرگ‌تر داریوش ارجمند (بازیگر) است. زنده‌یاد ارجمند در اواخر دهه ۴۰ به عنوان بازیگر و کارگردان تئاتر در مشهد فعالیت خود را آغاز کرد.